Παλιάτσοι κι απατεώνες μετά καθηγεσίας

Σκαλίζοντας χθες  το διαδίκτυο, έπεσα πάνω στα βίντεο του Αφορμή από την εκδήλωση της Επιτροπής για την Υπεράσπιση της Κοινωνίας και της Δημοκρατίας    με θέμα το εκλογικό αποτέλεσμα. Αντιπαρέρχομαι το γεγονός ότι οι εισηγητές Η. Νικολακόπουλος και Γ. Μοσχονάς αντιλαμβάνονται την  ιστορία ως εκλογική ιστορία και επομένως προκρίνουν ως το κατάλληλο εργαλείο μελέτης την στατιστική καταλήγοντας (φυσικά)  στο συμπέρασμα ότι δεν είναι δυνατή καμία θεωρία. Θέλω μόνο να εστιάσω στα μαθηματικά που χρησιμοποιούνται σε τέτοιες προσεγγίσεις σε διάφορα επιστημονικά πεδία κατά τρόπο όλως διόλου παραπειστικό. 

Αυτοδιαψευδόμενος σχετικά με το αδύνατο παραγωγής θεωρίας ο Γ. Μοσχονάς παρέθεσε το εξής καταπληκτικό συμπέρασμα ενός Γάλλου συγγραφέα, του οποίου το όνομα δεν θεώρησα άξιο να αποτυπωθεί στην μνήμη μου, ακούγεται πάντως στο βίντεο. Στη Γαλλία, λέει, από το 1870 ως τις μέρες μας αποσταθεροποιείται το κομματικό σύστημα κατά μέσο όρο κάθε 25,5 έτη , ενώ η αναταραχή μέχρι τη νέα σταθεροποίηση διαρκεί 6,8 έτη, πάλι κατά μέσον όρο. Ο ομιλητής δεν παρέλειψε να αντιπαραβάλει την επταετή, 1974 - 1981, αστάθεια του Ελληνικού κομματικού συστήματος η οποία ακολουθήθηκε από 31 έτη σταθερότητας μέχρι το 2012. Τιμές αρκετά κοντά στην γαλλική «κανονικότητα». Έτσι il en va de soi ότι.. . .τι ;  Θα πρέπει μήπως να συμπεράνουμε ότι προβλέπεται σταθεροποίηση του κομματικού συστήματος περίπου 6,8 έτη = 6 έτη 9 μήνες και 18 ημέρες αργότερα, ήγουν γύρω στις 5 Απριλίου του 2019;

Μα τι στο καλό μπορεί να σημαίνει ένας μαθηματικός όρος όπως η μέση τιμή των χρόνων  «αποδόμησης» ή «αναδόμησης» στην ιστορία των γαλλικών κομματικών συστημάτων από το 1870 μέχρι το 2012 και μάλιστα ανεξάρτητα από το πέρασμα στην εποχή του ιμπεριαλισμού, τους δύο παγκόσμιους πολέμους, τις τεχνολογικές επαναστάσεις, τις προλεταριακές επαναστάσεις και τα σαράντα μυριάδες κύματα που πέρασε ο 20ος αιώνας; Αν πάλι υποθέσουμε ότι όντως έχουμε ανιχνεύσει εδώ μια περιοδικότητα, το να μείνεις στο επίπεδο της στατιστικής καταγραφής μάλλον συσκοτίζει τα πράγματα. Ο υποψιασμένος αναγνώστης θα σκεφτόταν βέβαια τη θεωρία των μακρών κυμάτων, αλλά όχι και οι στατιστικολόγοι μας που περιορίζουν την πολιτική στις εκλογικές προτιμήσεις μιας κοινής γνώμης που κατά τον Bourdieu δεν υπάρχει καν.
Το ανομολόγητο των κυκλικών καπιταλιστικών κρίσεων κρύβεται και αντλεί αυθεντία από δήθεν  αλάθητες μαθηματικές τεχνικές που υπονομευμένες πια από τις σιωπηρές ερμηνείες που επιβάλει το ανομολόγητο δεν μπορούν με τη σειρά τους να σημαίνουν παρά μόνο το άκρον άωτον του κοινοβουλευτικού κρετινισμού: Αν το Θείο Σχέδιο ήταν να συμβούν από το 1870 μέχρι το 2012 τόσες αποδομήσεις όσες μέτρησε ο αγχίνους μας συγγραφεύς και εάν επιπλέον, έπρεπε όλες αυτές να είναι ισόχρονες, τότε ο Πανάγαθος θα μπορούσε, ανάμεσα σε άλλες επιλογές, να τις έκανε  ώστε να διαρκούν 25 έτη και 6 μήνες εκάστη, διακοπτόμενες από 6 έτη 9 μήνες και 18 ημέρες κοινοβουλευτικής αποδόμησης. Τόση σοφία!

Αλλά και τόση απατεωνιά! Μας δείχνουν με το ένα χέρι την μαγειρεμένη κανονικότητα της μέσης τιμής ως μοντέλο πρόβλεψης αντλώντας αυθεντία από το κύρος των μαθηματικών αντί για επιχειρήματα που ελλείπουν, ενώ με το άλλο προσφέρουν στην μπουρζουαζία  ταξική υπηρεσία, κι ας την αφήνω κατά μέρος για την οικονομία του θέματός μου. Άθλιοι ακαδημαϊκοί τσιρκολάνοι!

Αλλά υπάρχουν και χειρότερα! Από τον Αριστοτέλη και μετά, γνωρίζουμε ότι οι μαθηματικές αλήθειες είναι αναγκαίες αλήθειες κατά την τυπική λογική. Ο μέγιστος κοινός διαιρέτης του 5 και του 7 είναι αληθινά η μονάδα, όχι με τη σκεδασμένη και σε τελευταία ανάλυση αναγκαιότητα που ο κεραυνός συμβαίνει να είναι ηλεκτρική εκκένωση, αλλά απευθείας επειδή αυτός ο ίδιος ο ορισμός του μεγίστου κοινού διαιρέτη περιέχει ήδη αυτή την αλήθεια.  Ένα μαθηματικό μοντέλο πάλι από μόνο του δεν λέει τίποτε για το πρόβλημα από και για το οποίο κατασκευάστηκε. Όλες οι αρχικές υποθέσεις έχουν μετατραπεί σε αφηρημένες μαθηματικές συνθήκες. Ακόμα και οι μαθητές του Λυκείου ξέρουν ότι πρέπει να απορρίπτουν τις αρνητικές λύσεις των μαθηματικών μοντέλων που υπολογίζουν χρόνο σε προβλήματα φυσικής. Το ότι ο χρόνος πάει πάντα μπροστά έχει μεταφραστεί σε μια μαθηματική σχέση: t >= 0. Μετά από αυτό το μαθηματικό μοντέλο δεν αναγνωρίζει το t ως χρόνο περισσότερο από ό,τι το αναγνωρίζει ως ραδιοφωνική συχνότητα ή ο,τιδήποτε άλλο. Είναι πράγματι συνηθισμένο στην Λυκειακή φυσική όταν αναζητείται η χρονική στιγμή κατά την οποία ένα σώμα θα βρίσκεται «εκεί», το μαθηματικό μοντέλο να δίνει μία θετική λύση -τόσα δευτερόλεπτα μετά την εκκίνηση- και μία αρνητική τιμή που δεν μπορεί παρά να σημαίνει τόσα δευτερόλεπτα πριν αρχίσει η κίνηση. Φυσικά το κινητό δεν μπορεί να φτάσει πουθενά πριν ξεκινήσει καν ούτε και ο τρόπος με τον οποίο έφτασε στη θέση εκκίνησης συνάγεται από την νέα του κίνηση κι έτσι απλά και ωραία η αρνητική λύση απορρίπτεται. Αν όμως κάποιος θα ήθελε να δώσει υπερφυσικές προεκτάσεις στην αρνητική λύση θα μπορούσε να μιλήσει για το κισμέτ του κινητού σώματος ή για το αστρικό σώμα του σώματος που βρέθηκε «εκεί» στο παρελθόν ή ό,τι άλλο μια ευφάνταστη λογοκοπία μαγικής αναφοράς θα μπορούσε να ισχυριστεί. Φυσικά το τελικό «επιχείρημα» θα ήταν σε κάθε περίπτωση «υπάρχει και μαθηματική απόδειξη» εννοώντας φυσικά την αρνητική λύση. Η αρνητική λύση δεν έχει τίποτε από μαθηματική άποψη που να την κάνει καλύτερη ή χειρότερη από τη θετική. Στο παράδειγμά μας και, εάν μας ενδιέφερε μόνο το «αστρικό σώμα» του σώματος , θα μπορούσαμε ακόμα και να απορρίψουμε τη θετική λύση ως άσχετη με το θέμα. Το μαθηματικό μοντέλο πάντως δεν θα διαμαρτυρηθεί.

Όλη αυτή η εισαγωγή για έναν άλλο κοπρίτη του πνεύματος, λαμπρό οικονομολόγο της σχολής του Σικάγου (του Φρήντμαν κι όχι του Σουήζυ έστω) επίσης αναξιομνημόνευτο, που διατείνεται ότι απέδειξε μαθηματικώς ότι, όχι μόνον η εργασία, αλλά και το κεφάλαιο (ανάμεσα σε πολλά άλλα) παράγει αξία.

Επειδή όμως τα μαθηματικά είναι αναγκαίες αλήθειες, αν το μοντέλο του φωστήρα μας συμπεραίνει παραγωγή αξίας από το κεφάλαιο αυτό συμβαίνει γιατί το μαθηματικό του μοντέλο είναι τέτοιο που είναι και όχι γιατί η πραγματικότητα είναι έτσι όπως ο ίδιος ήδη τη θέλει μέσα από τις πάνσοφες υποθέσεις του μοντέλου του.Ουσιαστικά το μόνο που απεδείχθη είναι ότι η επιλογή «το κεφάλαιο παράγει αξία»  είχε ήδη γίνει στις υποθέσεις κατασκευής του μοντέλου και τα μαθηματικά απλώς το έφεραν στη επιφάνεια.  Οπότε ο καλός μας οικονομολόγος έχει δύο επιλογές: είτε να πετάξει τις υποθέσεις του στα σκουπίδια μαζί με ή χωρίς το μοντέλο του, είτε να απορρίψει τη λύση αυτή ως άσχετη. Τα μαθηματικά πάντως δεν τον υποχρεώνουν  να τη δεχτεί, ούτε η μεταβλητή Κ αναγνωρίζεται ως «κεφάλαιο» από το μαθηματικό μοντέλο περισσότερο από ότι αναγνωρίζεται ως «πατάτες μετά ριγάνεως». Αλλά αν είναι αποφασισμένος να πιστεύει ότι το κεφάλαιο παράγει αξία, αυτό είναι μια ταξική επιλογή, μια ψευδής πρόταση που εμπεριέχεται στις υποθέσεις του-και αυτό είναι το μόνο που απεδείχθη-  και τα μαθηματικά δεν έχουν να κάνουν σε τίποτε με την ταξική της προέλευση, την αλήθεια ή το ψεύδος της.