Το Ουκρανικό Πρόβλημα (1939)

Το κείμενο αυτό του Λεβ Τρότσκι προστέθηκε πρόσφατα στα αρχεία του Μarxists Internet Archive . Παρουσιάζει την συνολική εικόνα του Ουκρανικού ζητήματος μόλις πριν από την κήρυξη του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Εκτός από την ιστορική του αξία τόσο γενικά όσο και ειδικά για το σύγχρονο ουκρανικό ζήτημα η μεθοδολογική του αξία είναι κατά πολύ σημαντικότερη. Το πανόραμα των νημάτων της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής αναλύεται για να συνοψισθεί στο σύνθημα των Ενωμένων Σοβιετικών Πολιτειών της Ευρώπης.

Μετάφραση: Παραναγνώστης

 

Το Ουκρανικό Πρόβλημα

Το ουκρανικό ζήτημα, το οποίο πολλές κυβερνήσεις και πολλοί «σοσιαλιστές» ακόμη και «κομμου­νιστές» προσπάθησαν να ξεχάσουν ή να παραχώσουν στο βαθύ χοντροντούλαπο της ιστορίας, ει­σήλθε για ακόμη μια φορά στην ημερήσια διάταξη και μάλιστα, αυτή τη φορά, με πολλαπλάσια ένταση. Η πρόσφατη επιδείνωση του ουκρανικού ζητήματος συνδέεται στενότατα με τον εκφυλισμό της Σοβιετικής Ένωσης και της Κομμουνιστικής Διεθνούς, με τις επιτυχίες του φα­σισμού και με το πλησίασμα του επόμενου ιμπεριαλιστικού πολέμου. Σταυρωμένη από τέσσερα κράτη η Ουκρανία, έχει τώρα, για τις τύχες της Ευρώπης, την ίδια θέση που είχε κάποτε η Πολω­νία˙ με αυτή τη διαφορά – ότι οι παγκόσμιες σχέσεις είναι πλέον απείρως πιο τεταμένες και οι ρυθ­μοί των εξελίξεων επιταχύνονται. Το ουκρανικό ζήτημα είναι καταδικασμένο να διαδραματίσει στο άμεσο μέλλον τεράστιο ρόλο στη ζωή της Ευρώπης. Δεν ήταν τυχαίο που ο Χίτλερ ήγειρε τόσο θο­ρυβωδώς το ζήτημα της δημιουργίας μιας «Μεγάλης Ουκρανίας» ούτε ήταν παρομοίως τυχαίο που παραιτήθηκε από αυτό το ζήτημα με τέτοια ανεξήγητη βιασύνη.

Ένα Ζήτημα που δεν Πρέπει να Αγνοηθεί

Η Δεύτερη Διεθνής, εκφράζοντας τα συμφέροντα της εργατικής γραφειοκρατίας και αριστοκρατίας των ιμπεριαλιστικών κρατών, αγνόησε παντελώς το ουκρανικό ζήτημα. Ακόμη όμως και η αριστε­ρή της πτέρυγα δεν του έδωσε την απαιτούμενη προσοχή. Αρκεί να θυμηθούμε ότι η Ρόζα Λούξε­μπουργκ, παρ' όλη τη λαμπρή της διάνοια και το πραγματικά επαναστατικό της πνεύμα, έφτασε να δηλώσει ότι το ουκρανικό ζήτημα δεν ήταν παρά εφεύρεση μιας χούφτας διανοουμένων. Η θέση αυτή άφησε βαθιά ίχνη ακόμα και στο πολωνικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Το ουκρανικό ζήτημα εκλαμβανόταν από τους επίσημους ηγέτες του πολωνικού τμήματος της Κομιντέρν μάλλον ως εμπόδιο παρά ως επαναστατικό πρόβλημα. Εξ ου και οι συνεχείς οπορτουνιστικές προσπάθειες να αποφύγουν αυτό το ζήτημα, να το αποδιώξουν, να το αποσιωπήσουν, ή να το αναβάλουν για κάποιο αόριστο μέλλον.
Το κόμμα των Μπολσεβίκων, όχι χωρίς δυσκολία και μόνο σταδιακά κάτω από τη συνεχή πίεση του Λένιν, κατάφερε να αποκτήσει μια σωστή προσέγγιση για το ζήτημα της Ουκρανίας. Το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, δηλαδή της απόσχισης, επεκτάθηκε από τον Λένιν εξίσου στους Πολωνούς και στους Ουκρανούς. Δεν αναγνώριζε αριστοκρατικά έθνη. Κάθε τάση αποφυγής ή αναβολής του προ­βλήματος μιας καταπιεζόμενης εθνότητας την έβλεπε ως εκδήλωση του Μεγαλορώσικου σοβινι­σμού.
Μετά την κατάκτηση της εξουσίας, διεξήχθη μια σοβαρή πάλη μέσα στο κόμμα γύρω από την επί­λυση των πολυάριθμων εθνικών προβλημάτων, που κληρονομήθηκαν από την παλιά τσαρική Ρω­σία. Υπό την ιδιότητά του ως Λαϊκός Επίτροπος των Εθνοτήτων, ο Στάλιν αντιπροσώπευε σταθερά την πιο συγκεντρωτική και γραφειοκρατική τάση. Αυτό εκδηλώθηκε ιδιαίτερα στο ζήτημα της Γε­ωργίας και στο ζήτημα της Ουκρανίας. Η αλληλογραφία σχετικά με αυτά τα θέματα παραμένει αδημοσίευτη μέχρι σήμερα. Ελπίζουμε να δημοσιεύσουμε ένα μέρος της – το πολύ μικρό της τμή­μα που βρίσκεται στη διάθεσή μας. Κάθε γραμμή των γραμμάτων και προτάσεων του Λένιν δονεί­ται από μια παρώθηση να βρεθεί όσο το δυνατόν μια πρόσβαση προς τις εθνικότητες εκείνες που ήταν στο παρελθόν καταπιεσμένες. Στις προτάσεις και στις δηλώσεις του Στάλιν, αντίθετα, η τάση για γραφειοκρατικό συγκεντρωτισμό υπήρξε πάντοτε έντονη. Προκειμένου να διασφαλιστούν «διοικητικές ανάγκες», δηλαδή, τα συμφέροντα της γραφειοκρατίας, και οι πιο νόμιμες διεκδική­σεις των καταπιεσμένων εθνικοτήτων κηρύχτηκαν εκδηλώσεις μικροαστικού εθνικισμού. Όλα αυτά τα συμπτώματα μπορούσε να τα παρατηρήσει κανείς ήδη από το 1922 – 1923. Από τότε έχουν τε­ρατωδώς αναπτυχθεί και έχουν οδηγήσει σε ολοκληρωτικό στραγγαλισμό κάθε είδους ανεξάρτητης εθνικής ανάπτυξης των λαών της ΕΣΣΔ 
 

Η Μπολσεβίκικη Αντίληψη για τη Σοβιετική Ουκρανία

Στην αντίληψη του παλιού Μπολσεβίκικου κόμματος η Σοβιετική Ουκρανία, προοριζόταν να γίνει ένας ισχυρός άξονας γύρω από τον οποίο τα άλλα τμήματα του ουκρανικού λαού θα ενώνονταν. Εί­ναι αναμφισβήτητο ότι, κατά την πρώτη περίοδο της ύπαρξής της, η Σοβιετική Ουκρανία άσκησε μια πανίσχυρη ελκτική δύναμη, και από εθνική άποψη επίσης, και ξεσήκωσε στον αγώνα τους ερ­γάτες, τους αγρότες, και την επαναστατική διανόηση της Δυτικής Ουκρανίας που ήταν σκλαβωμένη από την Πολωνία. Αλλά στα χρόνια της θερμιδωριανής αντίδρασης, η θέση της Σοβιετικής Ουκρα­νίας και μαζί της η τοποθέτηση του ουκρανικού ζητήματος στο σύνολό του, άλλαξε απότομα. Όσο πιο βαθιές οι ελπίδες που εξέθρεψε, τόσο πικρότερη η απογοήτευση. Η γραφειοκρατία στραγγάλισε και λεηλάτησε το λαό και στη Μεγάλη Ρωσία, επίσης. Αλλά στην Ουκρανία ο σφαγιασμός των εθνικών ελπίδων έκανε τα πράγματα ακόμα πιο περίπλοκα. 

Taras Shevchenko

Πουθενά αλλού, οι απαγορεύσεις, οι εκ­καθαρίσεις, οι καταπιέσεις και γενικά όλες οι μορφές γραφειοκρατικού χουλιγκανισμού δεν ήταν τόσο σαρωτικά φονικές όσο στην Ουκρανία, στον αγώνα εναντίον των ισχυρών, βαθιά ριζωμένων επιθυμιών των μαζών της Ουκρανίας για μεγαλύτερη ελευθερία και ανεξαρτησία. Για την ολοκλη­ρωτική γραφειοκρατία, η Σοβιετική Ουκρανία έγινε διοικητική υποδιαίρεση μιας οικονομικής μο­νάδας και στρατιωτική βάση της ΕΣΣΔ. Μπορεί, η γραφειοκρατία του Στάλιν να στήνει αγάλματα στον Shevchenko,¹ αλλά το κάνει μόνο για για να συντρίψει πιο καλά τον ουκρανικό λαό κάτω από το βάρος τους, για να τον αναγκάσει να ψάλλει παιάνες για την κλίκα των βιαστών του Κρεμλίνου στη γλώσσα του Kobzar.²
Η σημερινή στάση του Κρεμλίνου απέναντι στα τμήματα της Ουκρανίας που βρίσκονται τώρα έξω από τα σύνορά της, είναι η ίδια όπως και απέναντι σε όλες τις καταπιεσμένες εθνότητες, όλες τις αποικίες, και ημι-αποικίες, ως πενταροδεκάρες δηλαδή για τις διεθνείς κομπίνες του με ιμπεριαλι­στικές κυβερνήσεις. Στο πρόσφατο 18ο Συνέδριο του «Κομμουνιστικού Κόμματος,» ο Μανουίλ­σκυ, ένας από τους πιο αποκρουστικούς αποστάτες του Ουκρανικού κομμουνισμού, εξήγησε εντε­λώς απροκάλυπτα ότι όχι μόνο η ΕΣΣΔ, αλλά και η Κομιντέρν (το «γυφτοπάζαρο» σύμφωνα με την διατύπωση του Στάλιν) αρνούνται να απαιτήσουν τη χειραφέτηση των καταπιεσμένων λαών, εάν τυχαίνει οι καταπιεστές τους, να μην είναι εχθροί της κυβερνητικής κλίκας της Μόσχας. Οι Στάλιν, ο Ντιμιτρόφ και ο Μανουίλσκι, υπερασπίζουν τώρα πια την Ινδία απέναντι στην Ιαπωνία, αλλά όχι απέναντι στην Αγγλία. Είναι έτοιμοι να παραχωρήσουν για πάντα τη δυτική Ουκρανία στην Πολω­νία, σε αντάλλαγμα μιας διπλωματικής συμφωνίας, η οποία φαίνεται αυτή τη στιγμή επικερδής στους γραφειοκράτες του Κρεμλίνου. Είναι πολύ μακρινή η εποχή που δεν πήγαιναν πιο πέρα από επεισοδιακές κομπίνες στην πολιτική τους. 
 

Ο Στάλιν, ο Χίτλερ και η Ουκρανία

Ούτε ίχνος δεν μένει από την πρότερη εμπιστοσύνη και συμπάθεια των μαζών της δυτικής Ουκρα­νίας προς το Κρεμλίνο. Μετά από την τελευταία δολοφονική «εκκαθάριση» στην Ουκρανία κανείς στη Δύση δεν θέλει να γίνει μέρος της σατραπείας του Κρεμλίνου που εξακολουθεί να φέρει το όνομα της Σοβιετικής Ουκρανίας. Ο εργατικές και αγροτικές μάζες στη Δυτική Ουκρανία, στην Μπουκοβίνα, στην Καρπαθο-Ουκρανία βρίσκονται σε κατάσταση σύγχυσης: Πού να στραφούν; Τι να ζητήσουν; Η κατάσταση αυτή φέρνει στην ηγεσία τις πιο αντιδραστικές κλίκες της Ουκρανίας οι οποίες εκφράζουν τον «εθνικισμό» τους, επιδιώκοντας να πουλήσουν τον ουκρανικό λαό στον ένα ή στον άλλο ιμπεριαλισμό με αντάλλαγμα την υπόσχεση μιας πλασματικής ανεξαρτησίας. Πάνω σε αυτή την τραγική σύγχυση βασίζει ο Χίτλερ την πολιτική του στο ουκρανικό ζήτημα. Κάποτε είχα­με πει: αλλά για τον Στάλιν (δηλαδή, για τη μοιραία πολιτική της Κομμουνιστικής Διεθνούς στη Γερμανία) δεν υπήρχε Χίτλερ. Σε αυτό μπορεί τώρα να προστεθεί: αλλά για το βιασμό της Σοβιετι­κής Ουκρανίας από τη σταλινική γραφειοκρατία δεν υπήρχε χιτλερική ουκρανική πολιτική.
Δεν θα σταθώ εδώ για να αναλύσω τα κίνητρα που ώθησαν τον Χίτλερ να παραβλέψει, προς το πα­ρόν τουλάχιστον, το σύνθημα της Μεγάλης Ουκρανίας. Τα κίνητρα αυτά πρέπει να αναζητηθούν στις δόλιες κομπίνες του γερμανικού ιμπεριαλισμού από τη μια πλευρά, και, από την άλλη στο φόβο του μήπως έτσι ξυπνήσει ένα κακό πνεύμα που δύσκολα θα μπορούσε μετά να εξορκίσει. Ο Χίτλερ έδωσε την Καρπαθο-Ουκρανία δώρο στους Ούγγρους χασάπηδες. Αυτό έγινε, αν όχι με την ανοιχτή έγκριση της Μόσχας, τότε, σε κάθε περίπτωση, με τη σιγουριά ότι η έγκριση ήταν επικεί­μενη. Είναι σαν να είπε ο Χίτλερ στον Στάλιν: «Αν προετοιμαζόμουν να επιτεθώ στη Σοβιετική Ου­κρανία αύριο, θα κρατούσα την Καρπαθο-Ουκρανίας στα χέρια μου». Σε απάντηση, ο Στάλιν στο 18ο Συνέδριο του Κόμματος υπεραμύνθηκε ανοιχτά του Χίτλερ κατά των συκοφαντιών των «δυτι­κών δημοκρατιών». Ο Χίτλερ σκοπεύει να επιτεθεί στην Ουκρανία; Τίποτα τέτοιο. Να μαλώσουμε με τον Χίτλερ; Δεν υπάρχει ο παραμικρός λόγος γι' αυτό. Ο Στάλιν ερμηνεύει προφανώς την πα­ράδοση της Καρπαθο-Ουκρανίας στην Ουγγαρία ως πράξη ειρήνης. 
 

Για μια Ελεύθερη, Ανεξάρτητη Σοβιετική Ουκρανία!

Αυτό σημαίνει ότι τμήματα του ουκρανικού λαού έχουν γίνει ακόμα περισσότερο πενταροδεκάρες για τους διεθνείς υπολογισμούς του Κρεμλίνου. Η Τέταρτη Διεθνής πρέπει να κατανοήσει πλήρως την τεράστια σημασία του ουκρανικού ζητήματος για την τύχη όχι μόνο της Νοτιοανατολικής και της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά και της Ευρώπης ολόκληρης. Έχουμε να κάνουμε με έναν λαό που έχει αποδείξει τη βιωσιμότητά του, που είναι αριθμητικά ίσος με τον πληθυσμό της Γαλλίας και κα­ταλαμβάνει ένα εξαιρετικά πλούσιο έδαφος το οποίο, επιπλέον, είναι υψίστης στρατηγικής σημασί­ας. Το ζήτημα της τύχης της Ουκρανίας έχει τεθεί στην πλήρη έκτασή του. Ένα σαφές και οριστικό σύνθημα που να αντιστοιχεί στη νέα κατάσταση είναι απαραίτητο. Κατά τη γνώμη μου, δεν μπορεί να υπάρξει προς το παρόν παρά μόνο ένα τέτοιο σύνθημα: Ενωμένη, ελεύθερη και ανεξάρτητη Σο­βιετική Ουκρανία των εργατών και των αγροτών.
Το πρόγραμμα αυτό βρίσκεται σε ασυμφιλίωτη αντίφαση πρώτα απ' όλα προς τα συμφέροντα των τριών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, της Πολωνίας, της Ρουμανίας και της Ουγγαρίας. Μόνο ανίατοι πασιφιστές χοντροκέφαλοι μπορούν να σκέφτονται ότι η χειραφέτηση και η ενοποίηση της Ουκρα­νίας μπορεί να επιτευχθεί με ειρηνικά διπλωματικά μέσα, με δημοψηφίσματα, με αποφάσεις της Κοινωνίας των Εθνών, κ.λπ. Από αυτούς δεν είναι φυσικά σε τίποτα καλύτεροι οι «εθνικιστές» που προτείνουν να λύσουν το πρόβλημα της Ουκρανίας μπαίνοντας στην υπηρεσία του ενός ιμπεριαλι­σμού εναντίον του άλλου. Ο Χίτλερ έδωσε ένα ανεκτίμητο μάθημα σε αυτούς τους τυχο­διώκτες πετώντας (για πόσο χρονικό διάστημα;) την Καρπαθο-Ουκρανία στους Ούγγρους που κα­τέσφαξαν αμέσως ουκ λίγους εύπιστους Ουκρανούς. Στο βαθμό που το θέμα εξαρτάται από την στρατιωτική ισχύ των ιμπεριαλιστικών κρατών, η νίκη της μιας ή της άλλης ομάδας μπορεί μόνο να σημαίνει ένα νέο διαμελισμό και μια ακόμα πιο βίαιη υποταγή του λαού της Ουκρανίας. Το πρόγραμμα της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας στην εποχή του ιμπεριαλισμού είναι άμεσα και άρρη­κτα συνδεδεμένο με το πρόγραμμα της προλεταριακής επανάστασης. Θα ήταν εγκληματικό να τρέφουμε αυταπάτες για το ζήτημα αυτό. 
 

Το Σοβιετικό Σύνταγμα Αποδέχεται το Δικαίωμα στην Αυτοδιάθεση

Όμως, η ανεξαρτησία της ενωμένης Ουκρανίας θα σήμαινε το διαχωρισμό της Σοβιετικής Ουκρανί­ας από την ΕΣΣΔ, θα αναφωνούσαν εν χορώ οι «φίλοι» του Κρεμλίνου. Τι είναι τόσο τρομερό; απαντούμε. Δεν είμαστε ζηλωτές της λατρείας των κρατικών συνόρων. Δεν παίρνουμε θέση υπέρ ενός «ενωμένου και αδιαιρέτου» όλου. Επιτέλους, ακόμα και το Σύνταγμα της ΕΣΣΔ αναγνωρίζει το δικαίωμα του συνιστωσών ομόσπονδων λαών στην αυτοδιάθεση, δηλαδή, στην απόσχιση. Έτσι, ούτε και η κατεστημένη ολιγαρχία του Κρεμλίνου τολμά να αρνηθεί αυτή την αρχή. Βέβαια, παρα­μένει μόνο στα χαρτιά. Η παραμικρή προσπάθεια να εγερθεί ανοιχτά το ζήτημα της ανεξάρτητης Ουκρανίας θα σήμαινε άμεση εκτέλεση με την κατηγορία της προδοσίας. Αλλά ακριβώς αυτή η κα­τάπτυστη υπεκφυγή, ακριβώς αυτή η ανελέητη καταδίωξη όλης της ελεύθερης εθνικής σκέψης, οδήγησε τις εργαζόμενες μάζες της Ουκρανίας να βλέπουν, σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό από όσο οι μάζες της Μεγάλης Ρωσίας, ως τερατωδώς καταπιεστική την εξουσία του Κρεμλίνου. Με δεδο­μένη αυτή την εσωτερική κατάσταση είναι φυσικά αδύνατο ακόμη και να μιλάμε για το εάν η Δυτι­κή Ουκρανία θα ενωνόταν οικειοθελώς με την ΕΣΣΔ, όπως έχει προς το παρόν εγκαθιδρυθεί. Επο­μένως, η ενοποίηση της Ουκρανίας προϋποθέτει την απελευθέρωση της λεγόμενης Σοβιετικής Ου­κρανίας από τη σταλινική μπότα. Σε αυτό το θέμα, επίσης, η βοναπαρτιστική κλίκα θα θερίσει ό,τι έχει σπείρει.
Αλλά δεν θα σήμαινε αυτό τη στρατιωτική αποδυνάμωση της ΕΣΣΔ; θα ουρλιάζουν με τρόμο οι «φίλοι» του Κρεμλίνου,. Τους απαντάμε ότι η εξασθένιση της ΕΣΣΔ προκαλείται από τις ολοένα αυξανόμενες φυγόκεντρες τάσεις που δημιουργεί η βοναπαρτιστική δικτατορία. Σε περίπτωση πο­λέμου το μίσος των μαζών για την κυβερνητική κλίκα μπορεί να οδηγήσει στην κατάρρευση όλων των κοινωνικών κατακτήσεων του Οκτώβρη. Η πηγή των ηττοπαθών διαθέσεων είναι στο Κρεμλί­νο. Μια ανεξάρτητη σοβιετική Ουκρανία, από την άλλη πλευρά, θα γινόταν, έστω και για τα ίδια τα δικά της συμφέροντα και μόνο, ένα ισχυρό νοτιοδυτικό προπύργιο της ΕΣΣΔ. Όσο πιο γρήγορα η παρούσα βοναπαρτιστική κάστα υπονομευθεί, ανατραπεί, συντριβεί και σαρωθεί, τόσο πιο σθεναρή θα γίνει η υπεράσπιση της Σοβιετικής Πολιτείας και τόσο πιο σίγουρο το σοσιαλιστικό της μέλλον.

Ενάντια στον Ιμπεριαλισμό και στο Μοσχοβίτικο Βοναπαρτισμό

Φυσικά μια ανεξάρτητη Ουκρανία των εργατών και των αγροτών θα μπορούσε να ενταχθεί στη συ­νέχεια τη Σοβιετική Ομοσπονδία˙ αλλά σε εθελοντική βάση, με τους όρους που η ίδια κρίνει απο­δεκτούς, πράγμα που με τη σειρά του προϋποθέτει μια επαναστατική αναγέννηση της ΕΣΣΔ. Η πραγματική χειραφέτηση του λαού της Ουκρανίας είναι αδιανόητη χωρίς μια επανάσταση ή μια σειρά επαναστάσεων στη Δύση οι οποίες πρέπει να οδηγήσουν τελικά στη δημιουργία των Σοβιετι­κών Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. Μια ανεξάρτητη Ουκρανία θα μπορούσε, και αναμφίβολα θα εντασσόταν, σε αυτή την ομοσπονδία ως ισότιμο μέλος. Η προλεταριακή επανάσταση στην Ευ­ρώπη, με τη σειρά της, δεν θα άφηνε ούτε πέτρα όρθια από την αποκρουστική δομή του σταλινικού βοναπαρτισμού. Σε αυτή την περίπτωση η στενότερη ένωση των Σοβιετικών Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης και της αναγεννημένης ΕΣΣΔ θα ήταν αναπόφευκτη και θα παρουσίαζε άπειρα πλεο­νεκτήματα για την Ευρωπαϊκή και την Ασιατική ήπειρο, συμπεριλαμβανομένης φυσικά και της Ου­κρανίας. Αλλά εδώ στρεφόμαστε πια σε ζητήματα δεύτερης και τρίτης τάξης. Το πρώτης τάξης ζή­τημα είναι η επαναστατική εξασφάλιση της ενότητας και της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας των ερ­γατών και των αγροτών στον αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλισμό, από τη μία πλευρά, και ενάντια στο βοναπαρτισμό της Μόσχας, από την άλλη.

Pavlo Skoropadski

Η Ουκρανία είναι ιδιαίτερα πλούσια και έμπειρη στα ολισθηρά μονοπάτια της πάλης για εθνική χει­ραφέτηση. Εδώ έχουν δοκιμαστεί τα πάντα: η μικροαστική Rada³, και ο Skoropadski⁴, και ο Petliura⁵, και η «συμμαχία» με τους Hohehzollern ⁶και οι κομπίνες με την Αντάντ. Μετά από όλα αυτά τα πει­ράματα, μόνο πολιτικά πτώματα μπορούν πλέον να εναποθέτουν ελπίδες σε κάποια από τις μερίδες αυτές της ουκρανικής αστικής τάξης ως ηγέτιδα του εθνικού αγώνα για την απελευθέρωση. Μόνο το ουκρανικό προλεταριάτο είναι ικανό όχι μόνο να φέρει σε πέρας αυτό το –επαναστατικό στην ουσία του– έργο, αλλά και να αναλάβει την πρωτοβουλία για την επίλυσή του. Το προλεταριάτο και μόνο το προλεταριάτο μπορεί να συσπειρώσει γύρω του τις αγροτικές μάζες και την πραγματι­κά επαναστατική εθνική διανόηση.

Symon  Petliura

Στις αρχές του τελευταίου ιμπεριαλιστικού πολέμου οι Ουκρανοί, ο Melenevski («Basok»)⁷ και ο Skpropis-Yeltukhovski, προσπάθησαν να βάλουν το ουκρανικό κίνημα απελευθέρωσης κάτω από τα φτερά του Hohehzollern στρατηγού, Lundendorff.⁸ Για να το κάνουν καλύφτηκαν πίσω από αρι­στερές φράσεις. Με μια κλωτσιά οι επαναστάτες μαρξιστές πέταξαν έξω αυτούς τους ανθρώπους. Έτσι πρέπει να συνεχίσουν να συμπεριφέρονται οι επαναστάτες και στο μέλλον. Ο επικείμενος πόλεμος θα δημιουργήσει ένα ευνοϊκό κλίμα για κάθε είδους τυχοδιώκτες, θαυματοθήρες και ανα­ζητητές του χρυσόμαλλου δέρατος. Αυτοί οι κύριοι, που αρέκονται ιδιαίτερα να ζεσταίνουν τα χέρια τους γύρω από το εθνικό ζήτημα, δεν θα πρέπει να μείνουν εντός του βεληνεκούς του εργατι­κού κινήματος. Ούτε ο παραμικρότερος συμβιβασμός με τον ιμπεριαλισμό, φασιστικό ή δημοκρα­τικό! Ούτε η παραμικρότερη παραχώρηση προς τους Ουκρανούς εθνικιστές, είτε κληρικο-αντιδρα­στικούς είτε φιλελεύθερους-πασιφιστές! Όχι «Λαϊκά Μέτωπα»! Πλήρης ανεξαρτησία του προλετα­ριακού κόμματος ως πρωτοπορίας των εργατών!

Για μια διεθνή συζήτηση

Αυτή μου φαίνεται πως είναι η σωστή πολιτική στο ουκρανικό ζήτημα. Μιλώ εδώ προσωπικά και εν ονόματί μου. Το ζήτημα πρέπει να ανοιχθεί σε μια διεθνή συζήτηση. Το κύριο μέρος σε αυτή τη συζήτηση πρέπει να ανήκει στους Ουκρανούς επαναστάτες μαρξιστές. Θα ακούσουμε με τη μεγα­λύτερη προσοχή τη φωνή τους. Αλλά καλύτερα να βιαστούν. Είναι λίγος χρόνος που απομένει για προετοιμασία!

22 Απριλίου 1939

Socialist Appeal, Vol. ΙΙΙ Νο 31, 9 Μαΐου, 1939, σελ. 1 & 2. 

Σημειώσεις 

1Taras Shevchenko (1814 – 1861) Ουκρανός ποιητής συγγραφέας και ζωγράφος, το 1867 καταδικάστηκε επειδή έγραφε στην ουκρανική γλώσσα, υποστήριζε την ανεξαρτησία της Ουκρανίας και προσέβαλλε τον ρωσικό αυτοκρατορικό οίκο

2Ουκρανικό λαϊκό έγχορδο και ο οργανοπαίχτης του και τίτλος ποιητικής συλλογής του Taras Shevchenko

3Ουκρανικό κοινοβούλιο που ιδρύθηκε στις 17 Μαρτίου 1917

4Στρατηγός Pavlo Skoropadski (1873 – 1945) Κοζάκος αριστοκράτης. Στις 29 Απριλίου του 1918 ανέτρεψε με πραξικόπημα την Ουκρανική Λαϊκή Δημοκρατία και αυτοανακηρύχθηκε αταμάνος της Ουκρανίας με τη βοήθεια των γερμανικών στρατευμάτων. Ανατράπηκε με την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων το Νοέμβριο του ιδίου έτους και κατέφυγε στο Βερολίνο.

5Symon Vasylyovych Petliura (1879 – 1926) σοσιαλδημοκράτης που ανέτρεψε τον Skorapadski και αποκατέστησε κατ' όνομα την Ουκρανική Λαϊκή Δημοκρατία, αλλά η εξουσία περνάει στο Διευθυντήριο της Ουκρανίας υπό τον έλεγχό του. Πολιτικός δορυφόρος της Πολωνίας και εχθρός της μπολσεβίκικης επανάστασης.

6Χόεν Τσόλερν, βασιλικός οίκος της Πρωσίας και Γερμανίας από τα 1871 μέχρι την κατάργηση της βασιλείας στα 1918.

7 Marian Basok-Melenevski και Oleksander Skoropys-Yoltukhovsky της Ένωσης για την απελευθέρωση της Ουκρανίας

8 Erich Friedrich Wilhelm Ludendorff (1865 – 1937)