Αναδημοσίευση από το LeftEast
Με την ευκαιρία της μέρας της Γυναίκας μια γυναικεία μεστή φωνή από τη Βοσνία.
«Πάντα να έχουμε κατά νου ότι οι άνθρωποι δεν αγωνίζονται για τις ιδέες, για πράγματα που 'ναι στο κεφάλι κάποιου. Θα αγωνίζονται για να κερδίσουν υλικά οφέλη, να ζήσουν καλύτερα και ειρηνικά, για να δουν τις ζωές τους να πηγαίνουν μπροστά , για να διασφαλιστεί το μέλλον των παιδιών τους.»
Ας πούμε τα πράγματα έξω από τα δόντια: η Βοσνία είναι μια ημιαποικιακή χώρα . Θα μπορούσε μάλιστα κανείς να πει ότι έχει γίνει κανονική αποικία, με την άμεση εξουσία των ξενόφερτων ευρωπαίων στα πολιτικά μας πράγματα τα τελευταία 20 χρόνια.
Αλλά οι περισσότεροι Βόσνιοι τώρα αναγνωρίζουν ότι οι άνθρωποι όλων των εθνικοτήτων σε αυτή τη μικρή χώρα αντιμετωπίζουν τα ίδια ζητήματα, οικονομικής ένδειας και εκμετάλλευσης. Έτσι, δεν είναι συμπτωματικό πως έχουμε κάτι να μάθουμε από τους μεγάλους αγωνιστές του αντιαποικιακού αγώνα άλλων χωρών, το είδος των ανθρώπων που ήταν συνήθως οι αποδέκτες επίσημων δηλώσεων αλληλεγγύης – ίσως ακόμη και υλικής βοήθειας – τον καιρό που η χώρα μας ήταν μέρος του Κινήματος των Αδεσμεύτων .Ο Amilcar Cabral ηγήθηκε ενός κινήματος που, ύστερα από το μαρτύριο του , τελικά νίκησε μια αυτοκρατορία 500 χρόνων σε μια χώρα ακόμη πιο μικρή από τη δική μας. Και η αλήθεια είναι ότι αυτό που λέει ο Cabral ισχύει όχι μόνο για αποικιακές και ημιαποικιακές χώρες, αλλά και για λαϊκούς αγώνες για τη δημοκρατία και την απελευθέρωση σε ολόκληρο τον κόσμο. Δική του είναι η φωνή της εμπειρίας στο μεγάλο έργο της οργάνωσης ανθρώπων για την κοινωνική επανάσταση μέσα από τις παλίρροιες και τις αμπώτιδες του αγώνα, έτσι όπως όντως επισυμβαίνουν στον πραγματικό κόσμο. Η πρόκληση για όσους συμμετέχουν σε κινήματα σε ένα πρώιμο στάδιο, όπως αυτό της Βοσνίας, είναι να αρχίσουν να σκέφτονται όχι απλώς ως ακτιβιστές, αλλά ως οργανωτές.
Μπορεί να είναι συγκλονιστικό να είσαι μάρτυρας των εναρκτήριων σταδίων ενός κινήματος, όταν πολύ περισσότεροι άνθρωποι από όσο πρωτύτερα βγαίνουν στους δρόμους και αναλαμβάνουν δράση. Ωστόσο, ο αριθμός των ανθρώπων που συμμετέχουν μέχρι στιγμής δεν είναι ακόμη αρκετός. Η πρόκληση είναι να εμπλακούν τα εκατομμύρια των πλατιών μαζών. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτοί οι άνθρωποι θα ήταν μαζί μας, αν ήξεραν μόνο το πώς: Το γνωρίζουμε αυτό κατά κύριο λόγο, από τις δημοσκοπήσεις. Αλλά η υποστήριξή τους θα είναι μόνο παθητική μέχρις ότου μπορέσουμε να τους κινητοποιήσουμε για να αναλάβουν δράση η οποία, θα ήταν πεπεισμένοι πως έχει εύλογες πιθανότητες επιτυχίας. Και με το «επιτυχία» εννοώ να κερδηθούν αυτά τα πράγματα που ο Cabral υποδεικνύει πως θέλουν οι μάζες : «να ζήσουν καλύτερα και ειρηνικά, να δουν τις ζωές τους να πηγαίνουν μπροστά, να διασφαλίζεται το μέλλον των παιδιών τους».
Στα αρχικά στάδια ενός κινήματος, υπάρχει επίσης μια τάση να φετιχοποιούνται οι μορφές οργάνωσης που παίρνει αρχικά ο αγώνας. Όταν ένας αγώνας βρίσκεται σε εξέλιξη, οι άνθρωποι θέλουν και χρειάζονται να συναντιούνται και να μιλάνε γι' αυτόν και να συζητούν τα επόμενα βήματα. Η «ολομέλεια», που πραγματικά είναι απλώς μια μαζική συνέλευση, δεν αποτελεί από αυτή την άποψη νεωτερισμό. Όμως, η μαζική συνέλευση δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός, ή αλλιώς, η ενέργειά της θα χαραμιστεί, επειδή οι άνθρωποι δεν πρόκειται να αγωνιστούν για μια αφαίρεση όπως η «άμεση δημοκρατία». Για να έχουν οι μάζες πίστη σε μια διαδικασία, και για να συμμετάσχουν σε αυτήν σε μια κλίμακα που μπορεί τελικά να ταρακουνήσει τους πυλώνες του κράτους, αυτό που μετράει είναι το περιεχόμενο των συνελεύσεων. Μια επιτυχημένη ολομέλεια θα διαθέτει ως περιεχόμενο δύο εξίσου σημαντικά στοιχεία : ( 1 ) κοινωνικά αιτήματα τα οποία συντονίζονται με τις ανάγκες των μαζών όπως οι ίδιες τις αισθάνονται , και ( 2 ) ένα σχέδιο για να μπουν περισσότεροι άνθρωποι σε δράση . Θα εξετάσω το κάθε ένα από αυτά με τη σειρά του.
Η Tuzla σάλπισε την εξέγερση σε ολόκληρη τη Βοσνία αρχίζοντας με τους εργαζόμενους που έχασαν τις δουλειές τους από την ιδιωτικοποίηση και από τη διεφθαρμένη και εξωνημένη περιφερειακή κυβέρνηση που διευκόλυνε αυτή την ιδιωτικοποίηση. Τα προβλήματα της ανεργίας ˙ των ανεπαρκών συντάξεων ˙ της εκμετάλλευσης από τους μεγιστάνες και τον παρασιτικό μηχανισμό αξιωματούχων των πολιτικών κομμάτων τα οποία υποστηρίζουν και εξυπηρετούν αυτούς τους μεγιστάνες ˙ της συνολικής οικονομικής δυσπραγίας και απελπισίας και μιας κυβέρνησης που είναι σε όλα τα επίπεδα ανίκανη να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα του λαού : αυτά είναι τα παράπονα που πρώτα παρακίνησαν τη Βοσνία να κινηθεί, και η διατήρηση της εστίασης σε αυτά τα θέματα είναι ο τρόπος για να έρθουν περισσότεροι άνθρωποι στον αγώνα .
Οι μαζικές συγκεντρώσεις σε διάφορες πόλεις και κωμοπόλεις της Βοσνίας έχουν αποφέρει καταλόγους αιτημάτων που καλύπτουν αυτές τις ανάγκες του λαού, πάντοτε μετά από δια μακρού συνεδρίες όπου οι άνθρωποι μίλησαν για όσα ζητήματα αντιμετωπίζουν και θεωρούν σημαντικά. Αυτή είναι μια καλή και αναγκαία διαδικασία. Στην Κίνα, κατά τα πρώτα χρόνια της επανάστασής τους, αυτές οι συγκεντρώσεις ονομάζονταν «Συνεδρίες Πικρίας», όπου οι αγρότες κατάγγελλαν τις καταχρήσεις που είχαν υποστεί στα χέρια των γαιοκτημόνων. Είναι σημαντικό για τους ανθρώπους να βγάζουν αυτές τις απογοητεύσεις πλατιά και δημόσια , και όχι απλώς γκρινιάζουν μεταξύ τους στα καφενεία με τον τρόπο που το κάνουν εδώ και χρόνια. Δείχνει στους ανθρώπους ότι δεν είναι οι μόνοι που σκέφτονται κατ' αυτόν τον τρόπο, και υποδαυλίζει την απαραίτητη οργή ενάντια στις κοινωνικές συνθήκες, χωρίς την οποία κανένα κίνημα δεν μπορεί να υπάρξει και πολύ λιγότερο να συντηρηθεί.
Πέρα από μια χούφτα μεγιστάνες και το στρατό των διεφθαρμένων αξιωματούχων, μια ολόκληρη γενιά στη Βοσνία είναι εξ ολοκλήρου χωρίς σύνταξη και, ακόμα και όσοι από εκείνους που βρίσκονται σε μεγαλύτερη ηλικία, είναι αρκετά τυχεροί για να έχουν ακόμα δουλειά , δεν θα μπορέσουν να συνταξιοδοτηθούν. Γιατί ; Επειδή οι περισσότεροι εργοδότες έχουν αποφασίσει να μην καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές. Επιπλέον, άνθρωποι μένουν χωρίς ασφάλιση υγείας ως αποτέλεσμα αυτής της αμέλειας του εργοδότη. Οι παρτιζάνοι συνήθιζαν να δηλώνουν με σιγουριά ότι «η Αμερική και η Αγγλία θα γίνουν προλεταριακές χώρες» – πόσο χαμηλά έχουμε πέσει ως λαός, όταν αντί γι' αυτό, η ίδια μας η χώρα υιοθετεί το αισχρό αμερικανικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, στο οποίο, αντί να αναγνωρίζεται ως βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, το αν θα λάβεις θεραπεία όταν είσαι άρρωστος εξαρτάται από το πόσο μπορείς να πληρώσεις;
Στο Σεράγεβο, οι εργαζόμενοι στο Holiday – ένα ξενοδοχείο που έμεινε ανοιχτό, ακόμη και στη διάρκεια του πολέμου εξυπηρετώντας τους ξένους δημοσιογράφους – αποφάσισαν ότι δεν άντεχαν άλλο αυτή την κατάσταση και οργάνωσαν μια καθιστική απεργία στο λόμπι του ξενοδοχείου περιφρονώντας απερίφραστα τα δικαστήρια των αφεντικών. Τα αρχικά τους αιτήματα είναι εντελώς μετριοπαθή: δεν έχουν πληρωθεί εδώ και τρεις μήνες, κι έτσι δηλώνουν ότι δεν θα επιστρέψουν στην εργασία τους παρά αφού λάβουν την εξόφλησή τους για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο. Το ανώτατο αφεντικό τους είναι ο Αυστριακός ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου, κάτι που κάνει τον εργασιακό τους χώρο έναν μικρόκοσμο της ίδιας της Βοσνίας, μιας ημιαποικίας , όπου η ιθαγενής πλειοψηφία διαφεντεύεται όχι μόνο από τους ντόπιους εκμεταλλευτές, αλλά και από τους ξένους οι οποίοι είναι τελικά επικεφαλής. Βρήκαν, οι εργαζόμενοι του ξενοδοχείου, εμπνεύσεις στην πρόσφατη αναταραχή σε όλη τη χώρα ; Είναι δυνατό, ακόμη και πιθανό, αν και δεν μπορείς πραγματικά να διακρίνεις διαβάζοντας τον Τύπο. Αλλά μπορείς να διακρίνεις ότι είναι εντυπωσιακά πειθαρχημένοι, διοχετεύοντας συντονισμένες δηλώσεις στα μέσα μαζικής ενημέρωσης .
Οι εργαζόμενοι του ξενοδοχείου πρέπει να αποτελέσουν μέρος της «ολομέλειας». Ή ίσως η ολομέλεια πρέπει να ενωθεί μαζί τους; Είτε έτσι είτε αλλιώς, οι άνθρωποι που πηγαίνουν στις μαζικές συγκεντρώσεις και οι άνθρωποι που κάνουν καθιστική απεργία στο ξενοδοχείο πρέπει να μιλήσουν μεταξύ τους. Αν οι εργαζόμενοι κερδίσουν τις πληρωμές των δεδουλευμένων που δικαιούνται, θα έχουν αποδείξει ότι η συλλογική δράση μπορεί να κερδίσει υλικά οφέλη για τους ανθρώπους. Είναι ένα μάθημα που το σύνολο της χώρας πρέπει να μάθει βλέποντάς το να λειτουργεί στην πράξη. Πόσοι εργασιακοί χώροι έχουν παρόμοια παράπονα ; Πόσα σχολεία ; Το σπάσιμο της ρουτίνας του «business as usual» από τους εργαζόμενους, τη νεολαία, τους ανέργους, τους συνταξιούχους επαναλαμβανόμενο σε μια πληθώρα καλά επιλεγμένων περιστάσεων, μπορεί να οικοδομήσει την εμπιστοσύνη των μαζών στη δυνατότητα να κερδηθούν πραγματικές βελτιώσεις, και να στήσει με αυτόν τον τρόπο, το σκηνικό για πιο προχωρημένα αιτήματα. Με αρκετά άτομα σε κινητοποίηση, ποιος θα πει ότι δεν μπορούμε να κερδίσουμε σύνταξη για όλους, με ένα κράτος που θα επιβάλλει αυστηρά την απαίτηση οι εργοδότες να συνεισφέρουν στη σύνταξη; Όπου όσοι εργοδότες θα απέφευγαν την υποχρέωση να πληρώνουν τους εργαζομένους τους και τις συνταξιοδοτικές τους εισφορές θα διώκονταν ή – εάν εγκατέλειπαν τη χώρα ή ήταν αλλοδαποί, για να αρχίσουμε με αυτούς – θα κατάσχονταν τα περιουσιακά τους στοιχεία χωρίς αποζημίωση; Όπου, όχι είναι μόνο οι πρόσφατες ιδιωτικοποιήσεις, αλλά και αυτές των τελευταίων 20 και χρόνων, σχεδόν όλες τους απατεωνίστικες, θα αναστρέφονταν; Όπου οι άνθρωποι θα δούλευαν οικοδομώντας την οικονομία μιας χώρας στην οποία όλοι έχουν μερίδιο, αντί να υποβιβάζονται σε μια εφ' όρου ζωής ανεργία; Οι άνθρωποι θέλουν μια τέτοια χώρα, αλλά θα κινητοποιηθούν και θα αγωνιστούν για αυτήν μόνο αν έχουν την ελπίδα ότι μπορούν να το πετύχουν. Πράγμα που μας φέρνει στο δεύτερο στοιχείο μιας επιτυχημένης ολομέλειας.
Το να διοργανώσεις μια απλή συνάντηση, να καταστρώσεις έναν κατάλογο αιτημάτων, να εκδώσεις στη συνέχεια μια ανακοίνωση και να προσδοκάς ότι αυτό, από μόνο του, θα φέρει περισσότερους ανθρώπους στη δράση, δεν είναι αρκετό. Αν στο Σεράγεβο πήγαιναν να κάνουν την επόμενη ολομέλεια στο υπό εργατική κατάληψη ξενοδοχείο σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους εργαζόμενους – με την προϋπόθεση, βέβαια , ότι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, θα έβρισκαν μια τέτοια συμμετοχή χρήσιμη και ευπρόσδεκτη – θα είχαν ένα καταπληκτικό προπαγανδιστικό αποτέλεσμα, αλλά αυτό, θα εξακολουθούσε να μην σημαίνει και πολλά χωρίς ένα σχέδιο για το τι θα κάνουν στη συνέχεια .
Για να είναι επιτυχείς, οι μαζικές συγκεντρώσεις πρέπει να είναι κάτι περισσότερο από όμιλος συζητήσεων, όπου οι άνθρωποι αποφασίζουν για μια ανακοίνωση σχετικά με όλα τα ωραία πράγματα που θέλουν – ακόμη και, ή μάλλον κυρίως, όταν αυτά τα αιτήματα έχουν σε μεγάλο βαθμό απήχηση στις μάζες των εργαζομένων, των ανέργων, της νεολαίας και των συνταξιούχων. Ακόμη και αυτό το αδύναμο και δυσλειτουργικό σύστημα διακυβέρνησης της Βοσνίας, μπορεί να αντέξει την επαναλαμβανόμενη διατύπωση αιτημάτων από χιλιάδες ανθρώπους, εφόσον αυτές οι χιλιάδες άνθρωποι παραμείνουν μέσα στα όρια των αρχικών σταδίων του κινήματος αντί να κινητοποιήσουν έναν όλο και μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων. Ο Μαρξ έγραψε κάποτε ότι «κάθε βήμα του πραγματικού κινήματος αξίζει μια ντουζίνα προγράμματα». Γι 'αυτό, όσο είναι σημαντικές οι «Συνεδρίες Πικρίας» ή το μέρος της ολομέλειας που αφορά τη διαμόρφωση προγράμματος, είναι ακόμη πιο σημαντικό το δεύτερο μισό της συνεδρίας της ολομέλειας να αφιερωθεί στην ανάπτυξη ενός σχεδίου δράσης, καταμερίζοντας καθήκοντα μεταξύ των παρόντων, προκειμένου να διεκπεραιωθεί η δουλειά.
Είναι αδύνατο να υπερεκτιμηθεί η σημασία αυτού που εμφανίζεται σαν ρουτίνα ή κοινότοπη δουλειά, για τη διατήρηση ενός κινήματος. Τα κινήματα χάνουν την ορμή τους, όταν οι άνθρωποι σταματούν να εκπληρώνουν αυτά τα επίγεια καθήκοντα, πάντα υπό την εσφαλμένη υπόθεση ότι αυτά θα διεκπεραιωθούν ως δια μαγείας, ή ότι κάποιοι άλλοι – πάντα ακατονόμαστοι – θα τα διεκπεραιώσουν. Δεν δουλεύει έτσι ο κόσμος˙ όπως η Αμερικάνα ποιήτρια June Jordan έγραψε: «εμείς είμαστε εκείνοι που περιμέναμε» έτσι και το έργο ενός κινήματος, πρέπει να γίνει από τους ανθρώπους που συμμετέχουν, ειδάλλως πεθαίνει. Και πάντοτε, χωρίς εξαίρεση, συγκεκριμένα άτομα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη για συγκεκριμένα καθήκοντα και να είναι υπόλογα για την ολοκλήρωσή τους πριν από την επόμενη συνέλευση ή διαδήλωση. Κάποιος στη συνέλευση θα πρέπει να επιφορτιστεί να καταγράφει το συγκεκριμένο καθήκον του καθενός σε ένα μεγάλο φύλλο χαρτιού στο μπροστινό μέρος της αίθουσας, έτσι ώστε ο καθένας να μπορεί να δει τι έχει κάθε άλλος επωμισθεί να κάνει .
Κανείς δεν θα πρέπει να θεωρεί τον εαυτό του υπεράνω από τα πιο επίγεια καθήκοντα . Οι διανοούμενοι είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε αυτήν την έπαρση. Ο καθένας θα πρέπει εθελοντικά να κάνει μερικά από τα «βαρετά» πράγματα από καιρό σε καιρό .
Λοιπόν, Ποια Είναι Μερικά από τα Καθήκοντα που Πρέπει να Γίνουν ;
Σύνταξη και ενημέρωση καταλόγων. Σε κάθε συνέλευση ή εκδήλωση (π.χ. μια διαδήλωση) πρέπει να υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων με ντοσιέ και φύλλα προσέλευσης. Όποιος προσέρχεται θα πρέπει να καταχωρηθεί με το όνομά του, τη διεύθυνση, τον αριθμό τηλεφώνου και τη διεύθυνση e-mail. Το ιδανικό θα ήταν να έχει προβλεφτεί χώρος για να σημειώνουν οι άνθρωποι το επάγγελμα ή το χώρο εργασίας τους ( εάν έχουν ) ή τις οργανώσεις στις οποίες ανήκουν. Μια επιτροπή από υπεύθυνα και αξιόπιστα άτομα θα πρέπει να είναι επιφορτισμένη με τη διατήρηση αυτού του καταλόγου σε ηλεκτρονική μορφή. Μερικοί από τους ανθρώπους που εμφανίζονται στις διαδηλώσεις θα είναι απρόθυμοι να δώσουν αυτές τις πληροφορίες για το φόβο της αστυνομικής παρενόχλησης ή διείσδυσης. Αυτό είναι κατανοητό, και δεν θα πρέπει να είναι υποχρεωτικό να εγγραφούν για να συμμετάσχουν, αλλά τα μέλη της ομάδας εγγραφής θα πρέπει να είναι πρόθυμοι να εκπαιδεύσουν τους ανθρώπους με το μαλακό αλλά και με σταθερότητα, σχετικά με τη σημασία που έχει το να δώσουν τα στοιχεία επικοινωνίας τους στο κίνημα , έτσι ώστε όλοι να μείνουν σε επαφή. Προφανώς μόνο στα πιο ορατά και αξιόπιστα μέλη του κινήματος θα μπορούσε να επιτραπεί η πρόσβαση στον κατάλογο, για να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα να πέσει στα χέρια της αστυνομίας ή εθνικιστών που έχουν διεισδύσει, αλλά από την άλλη πάλι, όσοι συμμετέχουν στο κίνημα έχουν ήδη εκθέσει το πρόσωπό τους δημόσια, μπροστά στην αστυνομία και, ενδεχομένως, μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες. Είναι απαραίτητο να καταγραφούν, όσο περισσότεροι άνθρωποι γίνεται, προκειμένου να ξεπεραστεί ο φόβος, και το κίνημα να μπορεί να οργανωθεί όσο πιο ανοικτά γίνεται. Από αυτό έπεται ότι, οι άνθρωποι πρέπει να εγγράφονται, έτσι ώστε το κίνημα να μπορεί να ταχυδρομεί ενημερωτικά δελτία ή άλλες πληροφορίες στα σπίτια των ανθρώπων, να δημιουργήσει μια λίστα e-mail για να ενημερώνει υποστηρικτές και να είναι σε θέση να επικοινωνήσει με όλους γρήγορα μέσω τηλεφώνου ή μέσω ενός «δέντρου τηλεφώνων».
Οικοδόμηση της οργάνωσης. Στο τέλος κάθε συνεδρίασης, οι άνθρωποι θα πρέπει να κατανεμηθούν, σύμφωνα με κάποια κριτήρια, σε ομάδες ώστε να αναπτύξουν ένα σχέδιο για το πώς θα προσεγγίσουν κι άλλους ανθρώπους. Οι συμμετέχοντες στη συνεδρίαση θα μπορούσαν λοιπόν να χωριστούν κατά γειτονιά, κατά χώρο εργασίας, κατά σχολείο, ή σε όποια άλλη κατάλληλη κατανομή. Ένα άτομο με κάποια οργανωτική ικανότητα σε κάθε ομάδα θα διευκόλυνε τα πράγματα μαζί με ένα άλλο άτομο που θα κρατούσε σημειώσεις, κατά προτίμηση πάνω σε ένα μεγάλο κομμάτι χαρτί στη θέα όλων. Οι άνθρωποι της ομάδας θα πρέπει να σκαρώσουν ένα χάρτη που να δείχνει όλο τον κόσμο της γειτονιάς , του εργασιακού χώρου ή του σχολείου που δεν ήρθαν στη συνεδρίαση. Στη συνέχεια, θα πρέπει να σκεφτούν ποιος πρέπει να ο επόμενος που θα εμπλακεί. Άνθρωποι τους οποίους οι άλλοι ακούν και σέβονται πρέπει να προηγηθούν, καθώς είναι αυτοί που χρειάζεται να πεισθούν για να συμμετάσχουν. Συχνά , τα άτομα αυτά δεν είναι απαραιτήτως πολιτικά ενεργά – θα μπορούσε να είναι ένας γείτονας του οποίου η γνώμη μετράει στις συζητήσεις, ή ένας εργάτης ο οποίος είναι σεβαστός για τη γενική εντιμότητα και το χαρακτήρα του. Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό τέτοιων ανθρώπων είναι ότι οι άλλοι τους ακούνε και εκτιμούν τη γνώμη τους. Σε κάποιον, ή σε κάποια ομάδα, θα πρέπει να ανατεθεί το να κάνει αυτούς τους πιο σημαίνοντες ανθρώπους να εμπλακούν, γιατί τότε, οι υπόλοιποι, θα είναι πιο πιθανό να τους ακολουθήσουν κι αυτοί στο κίνημα. Το μίνιμουμ θα ήταν, ο καθένας στη συνεδρίαση να δεσμευτεί ότι θα φέρει τουλάχιστον ένα άλλο πρόσωπο που γνωρίζει, τόσο στην επόμενη δράση (διαδήλωση , πικετοφορία , κ.λπ.) όσο και στην επόμενη συνεδρίαση.Ομάδες για τις διαδηλώσεις . Παραπάνω, αναφερθήκαμε στην εξαιρετικά σημαντική ομάδα των ανθρώπων που θα πρέπει να διενεργεί εγγραφές. Άλλα καθήκοντα στη διάρκεια των διαδηλώσεων πρέπει να πάνε σε συγκεκριμένα άτομα που προσφέρονται εθελοντικά για αυτά: άνθρωποι που θα μοιράζουν φυλλάδια στους περαστικούς˙ οργανωτές που κρατούν ενήμερη τη μάζα των συμμετεχόντων για το όποιο σχέδιο υπάρχει σε μια διαδήλωση και βοηθούν τους ανθρώπους να το ακολουθήσουν, είτε αυτό είναι η διαδρομή μιας πορείας είτε κάποιο άλλο πρόγραμμα˙ υποβολείς συνθημάτων, κατά προτίμηση εφοδιασμένοι με ντουντούκες, που χοροστατούν στα δημιουργικά συνθήματα˙ κινηματογραφιστές και φωτογράφοι που τεκμηριώνουν την διαδήλωση˙ άνθρωποι ειδικά επιφορτισμένοι για να διαπραγματευτούν με την αστυνομία κλπ.Οικονομική εξόρμηση. Από ένα ορισμένο σημείο και μετά, η κινηματική δραστηριότητα αρχίζει να κοστίζει χρήματα. Θα υπάρξουν δαπάνες για την ενοικίαση χώρων, για φωτοαντίγραφα, για σήματα, κλπ. Οι ad hoc δωρεές και η διαχείριση των κονδυλίων επαρκούν μόνο μέχρι ενός σημείου. Το κίνημα σε κάθε πόλη θα πρέπει να σκεφτεί έναν τρόπο ώστε οι συμμετέχοντες να συνεισφέρουν χρήματα σε ένα κεντρικό ταμείο, που ελέγχεται από μια εκλεγμένη ομάδα υπεύθυνων ανθρώπων. Δεδομένης της ευρείας, δικαιολογημένης δυσπιστίας απέναντι στους δημόσιους οργανισμούς και τις ΜΚΟ στη Βοσνία, αυτό θα είναι έργο δύσκολο μεν, αλλά ουσιαστικό .Εκπρόσωποι τύπου της ομάδας. Αυτό θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο προσεκτικής εξέτασης. Είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί ένα άτομο για να μεταδώσει ένα μήνυμα εκ μέρους της ομάδας σε μια συνέντευξη Τύπου ή σε μια διαδήλωση, ίσως μάλιστα μαζί με δύο ή τρεις άλλους που επίσης θα κάνουν σύντομες δηλώσεις και θα είναι προετοιμασμένοι να δώσουν συνεντεύξεις στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Είναι φυσικό οι διανοούμενοι να κλίνουν προς αυτό το ρόλο, ακόμα κι αν αυτός είναι ακριβώς ο ρόλος στον οποίον είναι οι λιγότερο αποτελεσματικοί. Οι εκπρόσωποι τύπου πρέπει να είναι σε θέση να επικοινωνούν σε σαφή , απλή γλώσσα , γύρω από μερικά απλά, συγκεκριμένα αιτήματα της ημέρας, και να επαναλαμβάνουν τα ίδια αυτά κεντρικά σημεία, ανεξάρτητα από τα ερωτήματα που τους θέτουν εχθρικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, ώστε το μήνυμα να έχει τη μέγιστη πιθανότητα να περάσει μέσα από αυτά τα εχθρικά ΜΜΕ με την ελάχιστη παραμόρφωση ή διαστρέβλωση. Το πιο σημαντικό, οι εκπρόσωποι τύπου πρέπει να επιλέγονται προσεκτικά, έτσι ώστε η μεγάλη μάζα των – ακόμη – αμέτοχων ανθρώπων να αναγνωρίζουν πιθανότατα τον εαυτό τους σ' εκείνον που μιλά. Για το λόγο αυτό, απλοί εργάτες, νεολαίοι και άνεργοι θα πρέπει να προτιμώνται από τους πνευματικά εργαζόμενους. Επειδή όμως οι απλοί άνθρωποι δεν είναι λιγότερο πιθανό να ξεφύγουν σε άσχετους πλατειασμούς από όσο οι διανοούμενοι, θα πρέπει, όποιος και είναι ο εκπρόσωπος, να εξασκηθεί σε αυτά που πρόκειται να πει στον Τύπο, με τη βοήθεια κάποιου άλλου ο οποίος θα παίξει το ρόλο του ανθρώπου των μέσων μαζικής ενημέρωσης, υποβάλλοντας εχθρικές ή κάποιες φορές παραπειστικές ερωτήσεις – τις οποίες όλες, πρέπει ο εκπρόσωπος να μάθει με ευχέρεια να αγνοεί, υπέρ της επανάληψης του βασικού εκείνου μηνύματος της ημέρας που θέλει να περάσει το κίνημα . Όλα αυτά είναι πολύ πιο δύσκολο από όσο ακούγεται να γίνουν στην πράξη, και οι άνθρωποι θα τελειοποιήσουν την τεχνική μόνο μέσα από την πρακτική και την εμπειρία .Ομιλητές σε δημόσιες εκδηλώσεις και διαδηλώσεις. Αυτοί δεν είναι απαραίτητα οι ίδιοι οι εκπρόσωποι τύπου που δίνουν συνεντεύξεις , κλπ. Ένα ορισμένο «πάθος», η ικανότητα να κλιμακώνει το λόγο, να χρησιμοποιεί το ρυθμό, το χιούμορ κλπ , είναι όλα απαραίτητα για έναν αποτελεσματικό ομιλητή. Αυτός είναι άλλος ένας ρόλος προς τον οποίο κλίνουν οι διανοούμενοι, ακόμα κι αν δεν είναι πάντα αποτελεσματικοί. Αν είναι πάντως ομιλητές, πρέπει να αντισταθούν στον πειρασμό να «κάνουν διάλεξη» αλλά, αντίθετα, να καλλιεργούν αυτό που στις Ηνωμένες Πολιτείες ονομάζουν «μη επιτήδευση». Αν απλοί εργάτες έχουν δεξιότητες δημόσιου ομιλητή, θα πρέπει να προτιμώνται .Διασφάλιση του αντιπροσωπευτικού χαρακτήρα του δημόσιου προσώπου του κινήματος. Τόσο για τους ομιλητές όσο και τους εκπρόσωπους, είναι ζωτικής σημασίας, πρώτα απ' όλα, να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να αναδειχθεί ένα άτομο από κάθε μία από τις τρεις κύριες εθνότητες. Η υποδαύλιση των εθνοτικών διαιρέσεων είναι η κύρια μέθοδος κοινωνικού ελέγχου στη Βοσνία και πρέπει να καταπολεμηθεί άμεσα, υπογραμμίζοντας ότι ο καθένας μας αντιμετωπίζει τον ίδιο αγώνα. Δευτερευόντως, αλλά επίσης σημαντικό, είναι καλό να αναδεικνύονται και μεγαλύτεροι και νεώτεροι˙ και άντρες και γυναίκες κλπ
Τηλεφωνητές. Αν είναι δυνατόν να δημιουργηθεί ένα «δέντρο τηλεφώνων» όπου μια ομάδα καλούν ένα συγκεκριμένο κατάλογο ανθρώπων, οι οποίοι στη συνέχεια καλούν κι αυτοί άλλους ανθρώπους πιο κάτω στη λίστα , τότε με αυτό, μπορεί να διαδοθεί κάτι γρήγορα, ειδικά στους ηλικιωμένους οι οποίοι δεν χρησιμοποιούν διαδικτυακές επικοινωνίες. Αλλά το δέντρο του τηλεφώνου δεν πρέπει ποτέ να πηγαίνει πάρα πολύ «βαθιά», αλλιώς ένα σπάσιμο στην αλυσίδα αφήνει όλους τους επόμενους απληροφόρητους. Ίσως είναι καλύτερο να έχουμε μια ειδική ομάδα «τηλεφωνητών» που συγκεντρώνονται σε μια κεντρική τοποθεσία και καλούν μια ολόκληρη λίστα τηλεφώνων όταν αυτό γίνει αναγκαίο. Ο κατάλογος των τηλεφώνων δεν πρέπει να ενεργοποιείται πολύ συχνά , αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως ένα ισχυρό οργανωτικό εργαλείο.Γραπτή αγκιτπρόπ . Άνθρωποι που γράφουν φυλλάδια ή σχεδιάζουν αφίσες. Κάθε ένα από αυτά θα πρέπει να αναφέρεται σε ένα θέμα με ένα σύντομο, προσιτό και οπτικά ελκυστικό τρόπο και, πάντα – χωρίς καμία εξαίρεση – να περιέχει κάτι για να κάνουν οι άνθρωποι και το οποίο έτσι θα μένει γραπτό πάνω τους. Αν διαφημίζει μια διαδήλωση , ο τόπος και ο χρόνος θα πρέπει να μπαίνουν σε περίοπτη θέση , μαζί με έναν αριθμό τηλεφώνου κάποιου που μπορεί να απαντήσει σε τυχόν ερωτήσεις. Αν είναι ένα φυλλάδιο σε μια διαδήλωση, θα πρέπει να περιλαμβάνει τον τόπο και το χρόνο της επόμενης ολομέλειας, ή έναν αριθμό τηλεφώνου για επαφή με κάποιον αρμόδιο στην περίπτωση που θέλει κανείς να εμπλακεί πιο ενεργά. Ή , για παράδειγμα , στην περίπτωση του αυστριακού ξενοδοχείου, ίσως θα πρέπει να περιλαμβάνει τον αριθμό τηλεφώνου του ιδιοκτήτη για να τηλεφωνούν όσο πιο πολλοί γίνεται και να απαιτούν δικαιοσύνη για τους εργαζόμενους .Online επικοινωνίες. Το κίνημα θα πρέπει να έχει σε κάθε πόλη ιστοσελίδα και λογαριασμούς στο Facebook και στο Twitter. Όλα αυτά διατίθενται δωρεάν σε όποιον έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο (για ιστοσελίδες , χρησιμοποιήστε δωρεάν ιστότοπους όπως το WordPress). Μια ομάδα θα πρέπει να αναλάβει την τήρηση και την ενημέρωσή όλων αυτών. Κάθε ένα από αυτά θα πρέπει να είναι ως επί το πλείστον μια μονόδρομη επιμελητεία ειδήσεων για το κίνημα και για τις εξελίξεις γύρω από τη Βοσνία και τα υπόλοιπα Βαλκάνια. Στον βαθμό που αυτά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή η ιστοσελίδα γίνουν τόπος για συζητήσεις και αντιπαραθέσεις γύρω από διάφορα ζητήματα ή γύρω από τη στρατηγική, η χρησιμότητά τους θα μειωθεί. Αυτά εδώ τα είδη των συζητήσεων είναι χρήσιμο να διεξάγονται μόνο κατά πρόσωπο και σε συνεδριάσεις, ή αν διεξάγονται διαδικτυακά , δεν θα πρέπει αυτό να συμβαίνει στις σελίδες του κινήματος οι οποίες θα πρέπει να αφιερωθούν στο να παρέχουν πληροφορίες σε όσους εμπλέκονται μόνο περιφερειακά. Εάν μια εκδήλωση ανακοινωθεί στο Facebook ή στο Twitter, αυτό θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως επιβεβαίωση ότι το γεγονός πράγματι συμβαίνει , κάτι σαν διαφήμιση – δεν αποτελεί υποκατάστατο για την πραγματική οργάνωση .Αφισοκόλληση / μοίρασμα φυλλαδίων. Αν το κίνημα φτιάχνει ωραίες, οπτικά εντυπωσιακές αφίσες, μένει ακόμη κάποιος να βγει και να τις κολλήσει. Αυτός που το διεκπεραιώνει αυτό θα πρέπει να έχει μια κανονική διαδρομή. Ομοίως, το μοίρασμα φυλλαδίων σε δημόσιους χώρους για τις προσεχείς εκδηλώσεις μπορεί να είναι χρήσιμο και θα πρέπει να υπάρχουν άνθρωποι που προσφέρονται εθελοντικά ειδικά για αυτό. Καθένας από αυτούς θα πρέπει επίσης να έχει μαζί του ένα φύλλο εγγραφής για να κρατήσει τα στοιχεία επικοινωνίας των ενδιαφερομένων !Έρευνα. Εδώ είναι που οι διανοούμενοι μας, μπορούν να είναι πιο χρήσιμοι. Μερικοί από εμάς αρέσκονται να αναπτύσσουν τις μεγάλες θεωρίες τους ή να εξυμνούν το πόσο απολαμβάνουν την άμεση δημοκρατία . Το κίνημα αυτή τη στιγμή χρειάζεται λιγότερο από αυτά και περισσότερη πρακτική έρευνα. Πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν ποιοι είναι οι μεγιστάνες, αλλά πόσα ξέρουν γι' αυτούς, και πόσο αποτελεσματικά κοινοποιούνται αυτά; Σε όποια πόλη κι αν είστε, μάθετε τα ονόματά τους, βρείτε φωτογραφίες τους , μάθετε πού ζουν και ποιες ιδιοκτησίες κατέχουν. Βοηθήστε να φτιαχτούν αφίσες και φυλλάδια και αναπτύξτε τα σημεία όπου πρέπει να εστιάσουν οι εκπρόσωποι τύπου του κινήματος σχετικά με αυτούς, γεμίστε με φωτογραφίες τους όλη την πόλη μαζί με περιγραφές των εγκλημάτων τους, πηγαίνετε σε μεγάλα πλήθη στα σπίτια και τις επιχειρήσεις τους. Ερευνήστε επίσης για τις πολυεθνικές και τις τράπεζες που παραβλάπτουν τη Βοσνία, ειδικά αυτές που εμπλέκονται στην δική σας πόλη. Βοηθήστε το κίνημα να διατυπώσει διεκδικήσεις από αυτούς – να πληρώσουν τους απλήρωτους εργαζόμενους, για παράδειγμα – επιλέγοντας ένα κατάλληλο μέρος για να τους στοχοποιήσετε σε μια διαδήλωση. Αν βρίσκεστε σε άλλη χώρα, μάθετε με ποιους θα πρέπει να επικοινωνήσετε εκεί – πιθανώς συνδικάτα ή αριστερά πολιτικά κόμματα – για να αναλάβουν δράσεις αλληλεγγύης, ή ίσως δείτε αν θα χρηματοδοτούσαν ένα ταξίδι με λεωφορείο για πάνε μερικοί Βόσνιοι να διαδηλώσουν εκεί. Καθίστε και χαρτογραφήστε την πόλη όπου ζείτε, κατανοείστε τις γειτονιές και τους κοινωνικούς τομείς. Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι εργοδότες , ποιοι είναι οι δημόσιοι αξιωματούχοι σε διάφορα επίπεδα της κυβέρνησης και ποιες είναι οι επίσημες εξουσίες τους, ποιοι είναι οι μεγιστάνες ; Πού βρίσκονται τα σχολεία και τα πανεπιστήμια ; Αναλύστε τον κατάλογο των υποστηρικτών του κινήματος για να δείτε πού είναι το κίνημα ισχυρό και πού πρέπει να βελτιωθεί. Υπάρχει κάποια μεγάλη γειτονιά , όπου κανείς δεν εμπλέκεται ακόμα στο κίνημα; Ένα σχολείο, ένας εργασιακός χώρος;Επέκταση του κινήματος. Εκτός από τη δουλειά για να δυναμώσει το κίνημα στις γειτονιές , στους χώρους εργασίας , στα σχολεία , κλπ., όπου έχει ήδη παρουσία, αναπτύξτε ένα σχέδιο για να προσεγγίσετε ανθρώπους σε νέες περιοχές και για να βρείτε εθελοντές που θα τους προσεγγίσουν. Μπορεί αυτό το σχέδιο να περιλαμβάνει μοίρασμα φυλλαδίων σε δημόσιους χώρους, πόρτα - πόρτα, κ.λπ. Οι εθελοντές μας θα πρέπει να μιλήσουν με ανθρώπους διαφορετικών εθνοτήτων. Θα πρέπει να μιλήσουν με τους ανθρώπους που δεν συμμερίζονται κατ' ανάγκη όλους τους στόχους μας, αλλά οι οποίοι είναι πρόθυμοι να αναλάβουν δράση σε συγκεκριμένα θέματα και προβλήματα. Οι άνθρωποι που θα αναλάβουν αυτή τη δουλειά αναπόφευκτα θα κάνουν λάθη, αλλά θα μάθουν από αυτά. Χωρίς αποφασιστικότητα να δουλέψει κατ' αυτόν τον τρόπο, κανένα κίνημα δεν μπορεί ποτέ να πετύχει .Όλος αυτός ο κατάλογος πιθανώς να φαντάζει αποθαρρυντικός. Υπάρχουν κι άλλα πράγματα που θα μπορούσαν να προστεθούν σε αυτόν. Το κίνημα είναι ήδη καλύτερο σε μερικά από αυτά τα πράγματα από όσο σε κάποια άλλα, ενώ ακόμα έχουν σοβαρά παραμεληθεί άλλα στοιχεία. Ο βαθμός στον οποίο ένα κίνημα πετυχαίνει αυτά τα πράγματα, είναι ο βαθμός στον οποίο θα επιτύχει τους στόχους του. Και ας είμαστε σαφείς : Το κίνημα είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν πρόκειται να φτάσει τόσο μακρυά πριν σωθεί το λάδι του και ότι οι περισσότεροι από τους σημερινούς ακτιβιστές του θα περιέλθουν σε κατάσταση αδράνειας. Αν για κάποιο λόγο συνεχίσει να αναπτύσσεται και καταφέρει να εκτοπίσει τη δυσλειτουργική κυβέρνηση , τότε θα έχουμε ένα νέο και πολύ ενδιαφέρον σύνολο προβλημάτων. Αλλά το πιο ρεαλιστικό σενάριο είναι ότι αρκετά ήσσονος σημασίας αιτήματα θα ικανοποιηθούν, αρκετές αλλαγές μικρής κλίμακας θα γίνουν και αρκετή καταστολή θα ασκηθεί ώστε το κίνημα να χάσει την τρέχουσα δυναμική του, και εμείς θα μείνουμε με άλλη μία μακρά περίοδο σχετικά αδιατάρακτου «status quo.»
Οι άνθρωποι που θέλουν να διεξαγάγουν αυτό τον αγώνα σε όλη τη διαδρομή μέχρι το τέρμα του πρέπει να είναι έτοιμοι για «τη μεγάλη αγάντα ». Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν μικρή εμπειρία στο να κάνουν οποιοδήποτε από όσα μόλις περιέγραψα , αλλά θα αποκτήσουν κάμποση από αυτή την εμπειρία, αν και μόνο αν την εξασκήσουν. Όταν η παλίρροια του κινήματος υποχωρήσει στην άμπωτη, θα πρέπει να μείνουν σε επαφή μεταξύ τους, θα πρέπει να συνεχίσουν να συνεδριάζουν, να συνεχίσουν την οικοδόμηση της οργάνωσης και την διεξαγωγή της προπαγάνδας . Αν αναπτύξουν ένα καλό επίπεδο οργάνωσης, θα μπορέσουν, προσφέροντας τις καθοδηγητικές και οργανωτικές τους ικανότητες ,να βοηθήσουν τον επόμενο αγώνα που θα συμβεί - την επόμενη κατάληψη εργοστασίου ή απεργία, την επόμενη διαμαρτυρία για τις συντάξεις. Αυτοί οι στρατευμένοι ακτιβιστές μπορούν, πραγματικά , να συνεχίσουν να προκαλούν και να διοργανώνουν τέτοιες ενέργειες .
Αυτό το είδος
της δραστηριότητας ισοδυναμεί με τη
δραστηριότητα ενός πολιτικού κόμματος,
ενός κόμματος
όμως που
απορρίπτει την άγρα
πελατείας εντός
του σημερινού
διαρρηγμένου
συστήματος
και αντίθετα, με σταθερότητα
κινητοποιεί τους ανθρώπους στον
αγώνα ενάντια στο εκμεταλλευτικό σύστημα
στο σύνολό του, και εκπαιδεύει τους
ακτιβιστές του
στις οργανωτικές εκείνες
ικανότητες που απαιτούνται για την
επιτυχία του κινήματος.
Αυτό το κόμμα είναι
εκείνο που
ο Λένιν αποκάλεσε «κόμμα νέου τύπου».
Σε αντιπαράθεση
με άστοχες ουτοπικές αντιλήψεις περί
«αυθορμητισμού»,
η ανάγκη ενός
τέτοιου
κόμματος
είναι το συμπέρασμα από
την προκείμενη που δηλώνει τη
βασική αντίληψη πως
διαφορετικοί άνθρωποι έρχονται σε
διαφορετικά επίπεδα της κοινωνικής
συνείδησης σε διαφορετικές χρονικές
στιγμές , και επομένως
είναι ευθύνη των επαναστατών
να αναπτύξουν τις οργανωτικές τους
ικανότητες, έτσι ώστε να αυξηθεί η
κοινωνική συνείδηση ενός ολοένα
αυξανόμενου
αριθμού
ανθρώπων μέσα από την
κινητοποίησή
τους στη
μαζική δράση. Αυτό είναι μεν
δύσκολο και απαιτεί
εξαιρετική αφοσίωση, αλλά είναι το μόνο
πράγμα που έχει δουλέψει
ή πρόκειται να δουλέψει
ποτέ στην ιστορία. Λέγοντας όλα αυτά
σημαίνει πως συμβαδίζουμε με
μια άλλη ρήση του Amilcar Cabral : «Μην
πεις ψέματα, μην μασκαρέψεις τις
δυσκολίες, μην επιδιώξεις εύκολες νίκες»
Με την ευκαιρία της μέρας της Γυναίκας μια γυναικεία μεστή φωνή από τη Βοσνία.
Παραναγνώστης
«Μην πεις
ψέματα ,
μην επιδιώξεις
εύκολες νίκες » :
Μαθήματα επαναστατικών
αγώνων για τη Βοσνία και όχι
μόνο
Της
Marina Antic
 |
| Amilcar Cabral |
«Πάντα να έχουμε κατά νου ότι οι άνθρωποι δεν αγωνίζονται για τις ιδέες, για πράγματα που 'ναι στο κεφάλι κάποιου. Θα αγωνίζονται για να κερδίσουν υλικά οφέλη, να ζήσουν καλύτερα και ειρηνικά, για να δουν τις ζωές τους να πηγαίνουν μπροστά , για να διασφαλιστεί το μέλλον των παιδιών τους.»
Amilcar Cabral
Ας πούμε τα πράγματα έξω από τα δόντια: η Βοσνία είναι μια ημιαποικιακή χώρα . Θα μπορούσε μάλιστα κανείς να πει ότι έχει γίνει κανονική αποικία, με την άμεση εξουσία των ξενόφερτων ευρωπαίων στα πολιτικά μας πράγματα τα τελευταία 20 χρόνια.
Αλλά οι περισσότεροι Βόσνιοι τώρα αναγνωρίζουν ότι οι άνθρωποι όλων των εθνικοτήτων σε αυτή τη μικρή χώρα αντιμετωπίζουν τα ίδια ζητήματα, οικονομικής ένδειας και εκμετάλλευσης. Έτσι, δεν είναι συμπτωματικό πως έχουμε κάτι να μάθουμε από τους μεγάλους αγωνιστές του αντιαποικιακού αγώνα άλλων χωρών, το είδος των ανθρώπων που ήταν συνήθως οι αποδέκτες επίσημων δηλώσεων αλληλεγγύης – ίσως ακόμη και υλικής βοήθειας – τον καιρό που η χώρα μας ήταν μέρος του Κινήματος των Αδεσμεύτων .Ο Amilcar Cabral ηγήθηκε ενός κινήματος που, ύστερα από το μαρτύριο του , τελικά νίκησε μια αυτοκρατορία 500 χρόνων σε μια χώρα ακόμη πιο μικρή από τη δική μας. Και η αλήθεια είναι ότι αυτό που λέει ο Cabral ισχύει όχι μόνο για αποικιακές και ημιαποικιακές χώρες, αλλά και για λαϊκούς αγώνες για τη δημοκρατία και την απελευθέρωση σε ολόκληρο τον κόσμο. Δική του είναι η φωνή της εμπειρίας στο μεγάλο έργο της οργάνωσης ανθρώπων για την κοινωνική επανάσταση μέσα από τις παλίρροιες και τις αμπώτιδες του αγώνα, έτσι όπως όντως επισυμβαίνουν στον πραγματικό κόσμο. Η πρόκληση για όσους συμμετέχουν σε κινήματα σε ένα πρώιμο στάδιο, όπως αυτό της Βοσνίας, είναι να αρχίσουν να σκέφτονται όχι απλώς ως ακτιβιστές, αλλά ως οργανωτές.
Μπορεί να είναι συγκλονιστικό να είσαι μάρτυρας των εναρκτήριων σταδίων ενός κινήματος, όταν πολύ περισσότεροι άνθρωποι από όσο πρωτύτερα βγαίνουν στους δρόμους και αναλαμβάνουν δράση. Ωστόσο, ο αριθμός των ανθρώπων που συμμετέχουν μέχρι στιγμής δεν είναι ακόμη αρκετός. Η πρόκληση είναι να εμπλακούν τα εκατομμύρια των πλατιών μαζών. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτοί οι άνθρωποι θα ήταν μαζί μας, αν ήξεραν μόνο το πώς: Το γνωρίζουμε αυτό κατά κύριο λόγο, από τις δημοσκοπήσεις. Αλλά η υποστήριξή τους θα είναι μόνο παθητική μέχρις ότου μπορέσουμε να τους κινητοποιήσουμε για να αναλάβουν δράση η οποία, θα ήταν πεπεισμένοι πως έχει εύλογες πιθανότητες επιτυχίας. Και με το «επιτυχία» εννοώ να κερδηθούν αυτά τα πράγματα που ο Cabral υποδεικνύει πως θέλουν οι μάζες : «να ζήσουν καλύτερα και ειρηνικά, να δουν τις ζωές τους να πηγαίνουν μπροστά, να διασφαλίζεται το μέλλον των παιδιών τους».
Στα αρχικά στάδια ενός κινήματος, υπάρχει επίσης μια τάση να φετιχοποιούνται οι μορφές οργάνωσης που παίρνει αρχικά ο αγώνας. Όταν ένας αγώνας βρίσκεται σε εξέλιξη, οι άνθρωποι θέλουν και χρειάζονται να συναντιούνται και να μιλάνε γι' αυτόν και να συζητούν τα επόμενα βήματα. Η «ολομέλεια», που πραγματικά είναι απλώς μια μαζική συνέλευση, δεν αποτελεί από αυτή την άποψη νεωτερισμό. Όμως, η μαζική συνέλευση δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός, ή αλλιώς, η ενέργειά της θα χαραμιστεί, επειδή οι άνθρωποι δεν πρόκειται να αγωνιστούν για μια αφαίρεση όπως η «άμεση δημοκρατία». Για να έχουν οι μάζες πίστη σε μια διαδικασία, και για να συμμετάσχουν σε αυτήν σε μια κλίμακα που μπορεί τελικά να ταρακουνήσει τους πυλώνες του κράτους, αυτό που μετράει είναι το περιεχόμενο των συνελεύσεων. Μια επιτυχημένη ολομέλεια θα διαθέτει ως περιεχόμενο δύο εξίσου σημαντικά στοιχεία : ( 1 ) κοινωνικά αιτήματα τα οποία συντονίζονται με τις ανάγκες των μαζών όπως οι ίδιες τις αισθάνονται , και ( 2 ) ένα σχέδιο για να μπουν περισσότεροι άνθρωποι σε δράση . Θα εξετάσω το κάθε ένα από αυτά με τη σειρά του.
Κοινωνικά
Αιτήματα
Η Tuzla σάλπισε την εξέγερση σε ολόκληρη τη Βοσνία αρχίζοντας με τους εργαζόμενους που έχασαν τις δουλειές τους από την ιδιωτικοποίηση και από τη διεφθαρμένη και εξωνημένη περιφερειακή κυβέρνηση που διευκόλυνε αυτή την ιδιωτικοποίηση. Τα προβλήματα της ανεργίας ˙ των ανεπαρκών συντάξεων ˙ της εκμετάλλευσης από τους μεγιστάνες και τον παρασιτικό μηχανισμό αξιωματούχων των πολιτικών κομμάτων τα οποία υποστηρίζουν και εξυπηρετούν αυτούς τους μεγιστάνες ˙ της συνολικής οικονομικής δυσπραγίας και απελπισίας και μιας κυβέρνησης που είναι σε όλα τα επίπεδα ανίκανη να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα του λαού : αυτά είναι τα παράπονα που πρώτα παρακίνησαν τη Βοσνία να κινηθεί, και η διατήρηση της εστίασης σε αυτά τα θέματα είναι ο τρόπος για να έρθουν περισσότεροι άνθρωποι στον αγώνα .
Οι μαζικές συγκεντρώσεις σε διάφορες πόλεις και κωμοπόλεις της Βοσνίας έχουν αποφέρει καταλόγους αιτημάτων που καλύπτουν αυτές τις ανάγκες του λαού, πάντοτε μετά από δια μακρού συνεδρίες όπου οι άνθρωποι μίλησαν για όσα ζητήματα αντιμετωπίζουν και θεωρούν σημαντικά. Αυτή είναι μια καλή και αναγκαία διαδικασία. Στην Κίνα, κατά τα πρώτα χρόνια της επανάστασής τους, αυτές οι συγκεντρώσεις ονομάζονταν «Συνεδρίες Πικρίας», όπου οι αγρότες κατάγγελλαν τις καταχρήσεις που είχαν υποστεί στα χέρια των γαιοκτημόνων. Είναι σημαντικό για τους ανθρώπους να βγάζουν αυτές τις απογοητεύσεις πλατιά και δημόσια , και όχι απλώς γκρινιάζουν μεταξύ τους στα καφενεία με τον τρόπο που το κάνουν εδώ και χρόνια. Δείχνει στους ανθρώπους ότι δεν είναι οι μόνοι που σκέφτονται κατ' αυτόν τον τρόπο, και υποδαυλίζει την απαραίτητη οργή ενάντια στις κοινωνικές συνθήκες, χωρίς την οποία κανένα κίνημα δεν μπορεί να υπάρξει και πολύ λιγότερο να συντηρηθεί.
Πέρα από μια χούφτα μεγιστάνες και το στρατό των διεφθαρμένων αξιωματούχων, μια ολόκληρη γενιά στη Βοσνία είναι εξ ολοκλήρου χωρίς σύνταξη και, ακόμα και όσοι από εκείνους που βρίσκονται σε μεγαλύτερη ηλικία, είναι αρκετά τυχεροί για να έχουν ακόμα δουλειά , δεν θα μπορέσουν να συνταξιοδοτηθούν. Γιατί ; Επειδή οι περισσότεροι εργοδότες έχουν αποφασίσει να μην καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές. Επιπλέον, άνθρωποι μένουν χωρίς ασφάλιση υγείας ως αποτέλεσμα αυτής της αμέλειας του εργοδότη. Οι παρτιζάνοι συνήθιζαν να δηλώνουν με σιγουριά ότι «η Αμερική και η Αγγλία θα γίνουν προλεταριακές χώρες» – πόσο χαμηλά έχουμε πέσει ως λαός, όταν αντί γι' αυτό, η ίδια μας η χώρα υιοθετεί το αισχρό αμερικανικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, στο οποίο, αντί να αναγνωρίζεται ως βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, το αν θα λάβεις θεραπεία όταν είσαι άρρωστος εξαρτάται από το πόσο μπορείς να πληρώσεις;
Στο Σεράγεβο, οι εργαζόμενοι στο Holiday – ένα ξενοδοχείο που έμεινε ανοιχτό, ακόμη και στη διάρκεια του πολέμου εξυπηρετώντας τους ξένους δημοσιογράφους – αποφάσισαν ότι δεν άντεχαν άλλο αυτή την κατάσταση και οργάνωσαν μια καθιστική απεργία στο λόμπι του ξενοδοχείου περιφρονώντας απερίφραστα τα δικαστήρια των αφεντικών. Τα αρχικά τους αιτήματα είναι εντελώς μετριοπαθή: δεν έχουν πληρωθεί εδώ και τρεις μήνες, κι έτσι δηλώνουν ότι δεν θα επιστρέψουν στην εργασία τους παρά αφού λάβουν την εξόφλησή τους για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο. Το ανώτατο αφεντικό τους είναι ο Αυστριακός ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου, κάτι που κάνει τον εργασιακό τους χώρο έναν μικρόκοσμο της ίδιας της Βοσνίας, μιας ημιαποικίας , όπου η ιθαγενής πλειοψηφία διαφεντεύεται όχι μόνο από τους ντόπιους εκμεταλλευτές, αλλά και από τους ξένους οι οποίοι είναι τελικά επικεφαλής. Βρήκαν, οι εργαζόμενοι του ξενοδοχείου, εμπνεύσεις στην πρόσφατη αναταραχή σε όλη τη χώρα ; Είναι δυνατό, ακόμη και πιθανό, αν και δεν μπορείς πραγματικά να διακρίνεις διαβάζοντας τον Τύπο. Αλλά μπορείς να διακρίνεις ότι είναι εντυπωσιακά πειθαρχημένοι, διοχετεύοντας συντονισμένες δηλώσεις στα μέσα μαζικής ενημέρωσης .
Οι εργαζόμενοι του ξενοδοχείου πρέπει να αποτελέσουν μέρος της «ολομέλειας». Ή ίσως η ολομέλεια πρέπει να ενωθεί μαζί τους; Είτε έτσι είτε αλλιώς, οι άνθρωποι που πηγαίνουν στις μαζικές συγκεντρώσεις και οι άνθρωποι που κάνουν καθιστική απεργία στο ξενοδοχείο πρέπει να μιλήσουν μεταξύ τους. Αν οι εργαζόμενοι κερδίσουν τις πληρωμές των δεδουλευμένων που δικαιούνται, θα έχουν αποδείξει ότι η συλλογική δράση μπορεί να κερδίσει υλικά οφέλη για τους ανθρώπους. Είναι ένα μάθημα που το σύνολο της χώρας πρέπει να μάθει βλέποντάς το να λειτουργεί στην πράξη. Πόσοι εργασιακοί χώροι έχουν παρόμοια παράπονα ; Πόσα σχολεία ; Το σπάσιμο της ρουτίνας του «business as usual» από τους εργαζόμενους, τη νεολαία, τους ανέργους, τους συνταξιούχους επαναλαμβανόμενο σε μια πληθώρα καλά επιλεγμένων περιστάσεων, μπορεί να οικοδομήσει την εμπιστοσύνη των μαζών στη δυνατότητα να κερδηθούν πραγματικές βελτιώσεις, και να στήσει με αυτόν τον τρόπο, το σκηνικό για πιο προχωρημένα αιτήματα. Με αρκετά άτομα σε κινητοποίηση, ποιος θα πει ότι δεν μπορούμε να κερδίσουμε σύνταξη για όλους, με ένα κράτος που θα επιβάλλει αυστηρά την απαίτηση οι εργοδότες να συνεισφέρουν στη σύνταξη; Όπου όσοι εργοδότες θα απέφευγαν την υποχρέωση να πληρώνουν τους εργαζομένους τους και τις συνταξιοδοτικές τους εισφορές θα διώκονταν ή – εάν εγκατέλειπαν τη χώρα ή ήταν αλλοδαποί, για να αρχίσουμε με αυτούς – θα κατάσχονταν τα περιουσιακά τους στοιχεία χωρίς αποζημίωση; Όπου, όχι είναι μόνο οι πρόσφατες ιδιωτικοποιήσεις, αλλά και αυτές των τελευταίων 20 και χρόνων, σχεδόν όλες τους απατεωνίστικες, θα αναστρέφονταν; Όπου οι άνθρωποι θα δούλευαν οικοδομώντας την οικονομία μιας χώρας στην οποία όλοι έχουν μερίδιο, αντί να υποβιβάζονται σε μια εφ' όρου ζωής ανεργία; Οι άνθρωποι θέλουν μια τέτοια χώρα, αλλά θα κινητοποιηθούν και θα αγωνιστούν για αυτήν μόνο αν έχουν την ελπίδα ότι μπορούν να το πετύχουν. Πράγμα που μας φέρνει στο δεύτερο στοιχείο μιας επιτυχημένης ολομέλειας.
Το
Σχέδιο
για τη Μαζική
Οργάνωση
Το να διοργανώσεις μια απλή συνάντηση, να καταστρώσεις έναν κατάλογο αιτημάτων, να εκδώσεις στη συνέχεια μια ανακοίνωση και να προσδοκάς ότι αυτό, από μόνο του, θα φέρει περισσότερους ανθρώπους στη δράση, δεν είναι αρκετό. Αν στο Σεράγεβο πήγαιναν να κάνουν την επόμενη ολομέλεια στο υπό εργατική κατάληψη ξενοδοχείο σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους εργαζόμενους – με την προϋπόθεση, βέβαια , ότι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, θα έβρισκαν μια τέτοια συμμετοχή χρήσιμη και ευπρόσδεκτη – θα είχαν ένα καταπληκτικό προπαγανδιστικό αποτέλεσμα, αλλά αυτό, θα εξακολουθούσε να μην σημαίνει και πολλά χωρίς ένα σχέδιο για το τι θα κάνουν στη συνέχεια .
Για να είναι επιτυχείς, οι μαζικές συγκεντρώσεις πρέπει να είναι κάτι περισσότερο από όμιλος συζητήσεων, όπου οι άνθρωποι αποφασίζουν για μια ανακοίνωση σχετικά με όλα τα ωραία πράγματα που θέλουν – ακόμη και, ή μάλλον κυρίως, όταν αυτά τα αιτήματα έχουν σε μεγάλο βαθμό απήχηση στις μάζες των εργαζομένων, των ανέργων, της νεολαίας και των συνταξιούχων. Ακόμη και αυτό το αδύναμο και δυσλειτουργικό σύστημα διακυβέρνησης της Βοσνίας, μπορεί να αντέξει την επαναλαμβανόμενη διατύπωση αιτημάτων από χιλιάδες ανθρώπους, εφόσον αυτές οι χιλιάδες άνθρωποι παραμείνουν μέσα στα όρια των αρχικών σταδίων του κινήματος αντί να κινητοποιήσουν έναν όλο και μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων. Ο Μαρξ έγραψε κάποτε ότι «κάθε βήμα του πραγματικού κινήματος αξίζει μια ντουζίνα προγράμματα». Γι 'αυτό, όσο είναι σημαντικές οι «Συνεδρίες Πικρίας» ή το μέρος της ολομέλειας που αφορά τη διαμόρφωση προγράμματος, είναι ακόμη πιο σημαντικό το δεύτερο μισό της συνεδρίας της ολομέλειας να αφιερωθεί στην ανάπτυξη ενός σχεδίου δράσης, καταμερίζοντας καθήκοντα μεταξύ των παρόντων, προκειμένου να διεκπεραιωθεί η δουλειά.
Είναι αδύνατο να υπερεκτιμηθεί η σημασία αυτού που εμφανίζεται σαν ρουτίνα ή κοινότοπη δουλειά, για τη διατήρηση ενός κινήματος. Τα κινήματα χάνουν την ορμή τους, όταν οι άνθρωποι σταματούν να εκπληρώνουν αυτά τα επίγεια καθήκοντα, πάντα υπό την εσφαλμένη υπόθεση ότι αυτά θα διεκπεραιωθούν ως δια μαγείας, ή ότι κάποιοι άλλοι – πάντα ακατονόμαστοι – θα τα διεκπεραιώσουν. Δεν δουλεύει έτσι ο κόσμος˙ όπως η Αμερικάνα ποιήτρια June Jordan έγραψε: «εμείς είμαστε εκείνοι που περιμέναμε» έτσι και το έργο ενός κινήματος, πρέπει να γίνει από τους ανθρώπους που συμμετέχουν, ειδάλλως πεθαίνει. Και πάντοτε, χωρίς εξαίρεση, συγκεκριμένα άτομα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη για συγκεκριμένα καθήκοντα και να είναι υπόλογα για την ολοκλήρωσή τους πριν από την επόμενη συνέλευση ή διαδήλωση. Κάποιος στη συνέλευση θα πρέπει να επιφορτιστεί να καταγράφει το συγκεκριμένο καθήκον του καθενός σε ένα μεγάλο φύλλο χαρτιού στο μπροστινό μέρος της αίθουσας, έτσι ώστε ο καθένας να μπορεί να δει τι έχει κάθε άλλος επωμισθεί να κάνει .
Κανείς δεν θα πρέπει να θεωρεί τον εαυτό του υπεράνω από τα πιο επίγεια καθήκοντα . Οι διανοούμενοι είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε αυτήν την έπαρση. Ο καθένας θα πρέπει εθελοντικά να κάνει μερικά από τα «βαρετά» πράγματα από καιρό σε καιρό .
Λοιπόν, Ποια Είναι Μερικά από τα Καθήκοντα που Πρέπει να Γίνουν ;
Σύνταξη και ενημέρωση καταλόγων. Σε κάθε συνέλευση ή εκδήλωση (π.χ. μια διαδήλωση) πρέπει να υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων με ντοσιέ και φύλλα προσέλευσης. Όποιος προσέρχεται θα πρέπει να καταχωρηθεί με το όνομά του, τη διεύθυνση, τον αριθμό τηλεφώνου και τη διεύθυνση e-mail. Το ιδανικό θα ήταν να έχει προβλεφτεί χώρος για να σημειώνουν οι άνθρωποι το επάγγελμα ή το χώρο εργασίας τους ( εάν έχουν ) ή τις οργανώσεις στις οποίες ανήκουν. Μια επιτροπή από υπεύθυνα και αξιόπιστα άτομα θα πρέπει να είναι επιφορτισμένη με τη διατήρηση αυτού του καταλόγου σε ηλεκτρονική μορφή. Μερικοί από τους ανθρώπους που εμφανίζονται στις διαδηλώσεις θα είναι απρόθυμοι να δώσουν αυτές τις πληροφορίες για το φόβο της αστυνομικής παρενόχλησης ή διείσδυσης. Αυτό είναι κατανοητό, και δεν θα πρέπει να είναι υποχρεωτικό να εγγραφούν για να συμμετάσχουν, αλλά τα μέλη της ομάδας εγγραφής θα πρέπει να είναι πρόθυμοι να εκπαιδεύσουν τους ανθρώπους με το μαλακό αλλά και με σταθερότητα, σχετικά με τη σημασία που έχει το να δώσουν τα στοιχεία επικοινωνίας τους στο κίνημα , έτσι ώστε όλοι να μείνουν σε επαφή. Προφανώς μόνο στα πιο ορατά και αξιόπιστα μέλη του κινήματος θα μπορούσε να επιτραπεί η πρόσβαση στον κατάλογο, για να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα να πέσει στα χέρια της αστυνομίας ή εθνικιστών που έχουν διεισδύσει, αλλά από την άλλη πάλι, όσοι συμμετέχουν στο κίνημα έχουν ήδη εκθέσει το πρόσωπό τους δημόσια, μπροστά στην αστυνομία και, ενδεχομένως, μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες. Είναι απαραίτητο να καταγραφούν, όσο περισσότεροι άνθρωποι γίνεται, προκειμένου να ξεπεραστεί ο φόβος, και το κίνημα να μπορεί να οργανωθεί όσο πιο ανοικτά γίνεται. Από αυτό έπεται ότι, οι άνθρωποι πρέπει να εγγράφονται, έτσι ώστε το κίνημα να μπορεί να ταχυδρομεί ενημερωτικά δελτία ή άλλες πληροφορίες στα σπίτια των ανθρώπων, να δημιουργήσει μια λίστα e-mail για να ενημερώνει υποστηρικτές και να είναι σε θέση να επικοινωνήσει με όλους γρήγορα μέσω τηλεφώνου ή μέσω ενός «δέντρου τηλεφώνων».
Οικοδόμηση της οργάνωσης. Στο τέλος κάθε συνεδρίασης, οι άνθρωποι θα πρέπει να κατανεμηθούν, σύμφωνα με κάποια κριτήρια, σε ομάδες ώστε να αναπτύξουν ένα σχέδιο για το πώς θα προσεγγίσουν κι άλλους ανθρώπους. Οι συμμετέχοντες στη συνεδρίαση θα μπορούσαν λοιπόν να χωριστούν κατά γειτονιά, κατά χώρο εργασίας, κατά σχολείο, ή σε όποια άλλη κατάλληλη κατανομή. Ένα άτομο με κάποια οργανωτική ικανότητα σε κάθε ομάδα θα διευκόλυνε τα πράγματα μαζί με ένα άλλο άτομο που θα κρατούσε σημειώσεις, κατά προτίμηση πάνω σε ένα μεγάλο κομμάτι χαρτί στη θέα όλων. Οι άνθρωποι της ομάδας θα πρέπει να σκαρώσουν ένα χάρτη που να δείχνει όλο τον κόσμο της γειτονιάς , του εργασιακού χώρου ή του σχολείου που δεν ήρθαν στη συνεδρίαση. Στη συνέχεια, θα πρέπει να σκεφτούν ποιος πρέπει να ο επόμενος που θα εμπλακεί. Άνθρωποι τους οποίους οι άλλοι ακούν και σέβονται πρέπει να προηγηθούν, καθώς είναι αυτοί που χρειάζεται να πεισθούν για να συμμετάσχουν. Συχνά , τα άτομα αυτά δεν είναι απαραιτήτως πολιτικά ενεργά – θα μπορούσε να είναι ένας γείτονας του οποίου η γνώμη μετράει στις συζητήσεις, ή ένας εργάτης ο οποίος είναι σεβαστός για τη γενική εντιμότητα και το χαρακτήρα του. Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό τέτοιων ανθρώπων είναι ότι οι άλλοι τους ακούνε και εκτιμούν τη γνώμη τους. Σε κάποιον, ή σε κάποια ομάδα, θα πρέπει να ανατεθεί το να κάνει αυτούς τους πιο σημαίνοντες ανθρώπους να εμπλακούν, γιατί τότε, οι υπόλοιποι, θα είναι πιο πιθανό να τους ακολουθήσουν κι αυτοί στο κίνημα. Το μίνιμουμ θα ήταν, ο καθένας στη συνεδρίαση να δεσμευτεί ότι θα φέρει τουλάχιστον ένα άλλο πρόσωπο που γνωρίζει, τόσο στην επόμενη δράση (διαδήλωση , πικετοφορία , κ.λπ.) όσο και στην επόμενη συνεδρίαση.Ομάδες για τις διαδηλώσεις . Παραπάνω, αναφερθήκαμε στην εξαιρετικά σημαντική ομάδα των ανθρώπων που θα πρέπει να διενεργεί εγγραφές. Άλλα καθήκοντα στη διάρκεια των διαδηλώσεων πρέπει να πάνε σε συγκεκριμένα άτομα που προσφέρονται εθελοντικά για αυτά: άνθρωποι που θα μοιράζουν φυλλάδια στους περαστικούς˙ οργανωτές που κρατούν ενήμερη τη μάζα των συμμετεχόντων για το όποιο σχέδιο υπάρχει σε μια διαδήλωση και βοηθούν τους ανθρώπους να το ακολουθήσουν, είτε αυτό είναι η διαδρομή μιας πορείας είτε κάποιο άλλο πρόγραμμα˙ υποβολείς συνθημάτων, κατά προτίμηση εφοδιασμένοι με ντουντούκες, που χοροστατούν στα δημιουργικά συνθήματα˙ κινηματογραφιστές και φωτογράφοι που τεκμηριώνουν την διαδήλωση˙ άνθρωποι ειδικά επιφορτισμένοι για να διαπραγματευτούν με την αστυνομία κλπ.Οικονομική εξόρμηση. Από ένα ορισμένο σημείο και μετά, η κινηματική δραστηριότητα αρχίζει να κοστίζει χρήματα. Θα υπάρξουν δαπάνες για την ενοικίαση χώρων, για φωτοαντίγραφα, για σήματα, κλπ. Οι ad hoc δωρεές και η διαχείριση των κονδυλίων επαρκούν μόνο μέχρι ενός σημείου. Το κίνημα σε κάθε πόλη θα πρέπει να σκεφτεί έναν τρόπο ώστε οι συμμετέχοντες να συνεισφέρουν χρήματα σε ένα κεντρικό ταμείο, που ελέγχεται από μια εκλεγμένη ομάδα υπεύθυνων ανθρώπων. Δεδομένης της ευρείας, δικαιολογημένης δυσπιστίας απέναντι στους δημόσιους οργανισμούς και τις ΜΚΟ στη Βοσνία, αυτό θα είναι έργο δύσκολο μεν, αλλά ουσιαστικό .Εκπρόσωποι τύπου της ομάδας. Αυτό θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο προσεκτικής εξέτασης. Είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί ένα άτομο για να μεταδώσει ένα μήνυμα εκ μέρους της ομάδας σε μια συνέντευξη Τύπου ή σε μια διαδήλωση, ίσως μάλιστα μαζί με δύο ή τρεις άλλους που επίσης θα κάνουν σύντομες δηλώσεις και θα είναι προετοιμασμένοι να δώσουν συνεντεύξεις στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Είναι φυσικό οι διανοούμενοι να κλίνουν προς αυτό το ρόλο, ακόμα κι αν αυτός είναι ακριβώς ο ρόλος στον οποίον είναι οι λιγότερο αποτελεσματικοί. Οι εκπρόσωποι τύπου πρέπει να είναι σε θέση να επικοινωνούν σε σαφή , απλή γλώσσα , γύρω από μερικά απλά, συγκεκριμένα αιτήματα της ημέρας, και να επαναλαμβάνουν τα ίδια αυτά κεντρικά σημεία, ανεξάρτητα από τα ερωτήματα που τους θέτουν εχθρικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, ώστε το μήνυμα να έχει τη μέγιστη πιθανότητα να περάσει μέσα από αυτά τα εχθρικά ΜΜΕ με την ελάχιστη παραμόρφωση ή διαστρέβλωση. Το πιο σημαντικό, οι εκπρόσωποι τύπου πρέπει να επιλέγονται προσεκτικά, έτσι ώστε η μεγάλη μάζα των – ακόμη – αμέτοχων ανθρώπων να αναγνωρίζουν πιθανότατα τον εαυτό τους σ' εκείνον που μιλά. Για το λόγο αυτό, απλοί εργάτες, νεολαίοι και άνεργοι θα πρέπει να προτιμώνται από τους πνευματικά εργαζόμενους. Επειδή όμως οι απλοί άνθρωποι δεν είναι λιγότερο πιθανό να ξεφύγουν σε άσχετους πλατειασμούς από όσο οι διανοούμενοι, θα πρέπει, όποιος και είναι ο εκπρόσωπος, να εξασκηθεί σε αυτά που πρόκειται να πει στον Τύπο, με τη βοήθεια κάποιου άλλου ο οποίος θα παίξει το ρόλο του ανθρώπου των μέσων μαζικής ενημέρωσης, υποβάλλοντας εχθρικές ή κάποιες φορές παραπειστικές ερωτήσεις – τις οποίες όλες, πρέπει ο εκπρόσωπος να μάθει με ευχέρεια να αγνοεί, υπέρ της επανάληψης του βασικού εκείνου μηνύματος της ημέρας που θέλει να περάσει το κίνημα . Όλα αυτά είναι πολύ πιο δύσκολο από όσο ακούγεται να γίνουν στην πράξη, και οι άνθρωποι θα τελειοποιήσουν την τεχνική μόνο μέσα από την πρακτική και την εμπειρία .Ομιλητές σε δημόσιες εκδηλώσεις και διαδηλώσεις. Αυτοί δεν είναι απαραίτητα οι ίδιοι οι εκπρόσωποι τύπου που δίνουν συνεντεύξεις , κλπ. Ένα ορισμένο «πάθος», η ικανότητα να κλιμακώνει το λόγο, να χρησιμοποιεί το ρυθμό, το χιούμορ κλπ , είναι όλα απαραίτητα για έναν αποτελεσματικό ομιλητή. Αυτός είναι άλλος ένας ρόλος προς τον οποίο κλίνουν οι διανοούμενοι, ακόμα κι αν δεν είναι πάντα αποτελεσματικοί. Αν είναι πάντως ομιλητές, πρέπει να αντισταθούν στον πειρασμό να «κάνουν διάλεξη» αλλά, αντίθετα, να καλλιεργούν αυτό που στις Ηνωμένες Πολιτείες ονομάζουν «μη επιτήδευση». Αν απλοί εργάτες έχουν δεξιότητες δημόσιου ομιλητή, θα πρέπει να προτιμώνται .Διασφάλιση του αντιπροσωπευτικού χαρακτήρα του δημόσιου προσώπου του κινήματος. Τόσο για τους ομιλητές όσο και τους εκπρόσωπους, είναι ζωτικής σημασίας, πρώτα απ' όλα, να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να αναδειχθεί ένα άτομο από κάθε μία από τις τρεις κύριες εθνότητες. Η υποδαύλιση των εθνοτικών διαιρέσεων είναι η κύρια μέθοδος κοινωνικού ελέγχου στη Βοσνία και πρέπει να καταπολεμηθεί άμεσα, υπογραμμίζοντας ότι ο καθένας μας αντιμετωπίζει τον ίδιο αγώνα. Δευτερευόντως, αλλά επίσης σημαντικό, είναι καλό να αναδεικνύονται και μεγαλύτεροι και νεώτεροι˙ και άντρες και γυναίκες κλπ
Τηλεφωνητές. Αν είναι δυνατόν να δημιουργηθεί ένα «δέντρο τηλεφώνων» όπου μια ομάδα καλούν ένα συγκεκριμένο κατάλογο ανθρώπων, οι οποίοι στη συνέχεια καλούν κι αυτοί άλλους ανθρώπους πιο κάτω στη λίστα , τότε με αυτό, μπορεί να διαδοθεί κάτι γρήγορα, ειδικά στους ηλικιωμένους οι οποίοι δεν χρησιμοποιούν διαδικτυακές επικοινωνίες. Αλλά το δέντρο του τηλεφώνου δεν πρέπει ποτέ να πηγαίνει πάρα πολύ «βαθιά», αλλιώς ένα σπάσιμο στην αλυσίδα αφήνει όλους τους επόμενους απληροφόρητους. Ίσως είναι καλύτερο να έχουμε μια ειδική ομάδα «τηλεφωνητών» που συγκεντρώνονται σε μια κεντρική τοποθεσία και καλούν μια ολόκληρη λίστα τηλεφώνων όταν αυτό γίνει αναγκαίο. Ο κατάλογος των τηλεφώνων δεν πρέπει να ενεργοποιείται πολύ συχνά , αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως ένα ισχυρό οργανωτικό εργαλείο.Γραπτή αγκιτπρόπ . Άνθρωποι που γράφουν φυλλάδια ή σχεδιάζουν αφίσες. Κάθε ένα από αυτά θα πρέπει να αναφέρεται σε ένα θέμα με ένα σύντομο, προσιτό και οπτικά ελκυστικό τρόπο και, πάντα – χωρίς καμία εξαίρεση – να περιέχει κάτι για να κάνουν οι άνθρωποι και το οποίο έτσι θα μένει γραπτό πάνω τους. Αν διαφημίζει μια διαδήλωση , ο τόπος και ο χρόνος θα πρέπει να μπαίνουν σε περίοπτη θέση , μαζί με έναν αριθμό τηλεφώνου κάποιου που μπορεί να απαντήσει σε τυχόν ερωτήσεις. Αν είναι ένα φυλλάδιο σε μια διαδήλωση, θα πρέπει να περιλαμβάνει τον τόπο και το χρόνο της επόμενης ολομέλειας, ή έναν αριθμό τηλεφώνου για επαφή με κάποιον αρμόδιο στην περίπτωση που θέλει κανείς να εμπλακεί πιο ενεργά. Ή , για παράδειγμα , στην περίπτωση του αυστριακού ξενοδοχείου, ίσως θα πρέπει να περιλαμβάνει τον αριθμό τηλεφώνου του ιδιοκτήτη για να τηλεφωνούν όσο πιο πολλοί γίνεται και να απαιτούν δικαιοσύνη για τους εργαζόμενους .Online επικοινωνίες. Το κίνημα θα πρέπει να έχει σε κάθε πόλη ιστοσελίδα και λογαριασμούς στο Facebook και στο Twitter. Όλα αυτά διατίθενται δωρεάν σε όποιον έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο (για ιστοσελίδες , χρησιμοποιήστε δωρεάν ιστότοπους όπως το WordPress). Μια ομάδα θα πρέπει να αναλάβει την τήρηση και την ενημέρωσή όλων αυτών. Κάθε ένα από αυτά θα πρέπει να είναι ως επί το πλείστον μια μονόδρομη επιμελητεία ειδήσεων για το κίνημα και για τις εξελίξεις γύρω από τη Βοσνία και τα υπόλοιπα Βαλκάνια. Στον βαθμό που αυτά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή η ιστοσελίδα γίνουν τόπος για συζητήσεις και αντιπαραθέσεις γύρω από διάφορα ζητήματα ή γύρω από τη στρατηγική, η χρησιμότητά τους θα μειωθεί. Αυτά εδώ τα είδη των συζητήσεων είναι χρήσιμο να διεξάγονται μόνο κατά πρόσωπο και σε συνεδριάσεις, ή αν διεξάγονται διαδικτυακά , δεν θα πρέπει αυτό να συμβαίνει στις σελίδες του κινήματος οι οποίες θα πρέπει να αφιερωθούν στο να παρέχουν πληροφορίες σε όσους εμπλέκονται μόνο περιφερειακά. Εάν μια εκδήλωση ανακοινωθεί στο Facebook ή στο Twitter, αυτό θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως επιβεβαίωση ότι το γεγονός πράγματι συμβαίνει , κάτι σαν διαφήμιση – δεν αποτελεί υποκατάστατο για την πραγματική οργάνωση .Αφισοκόλληση / μοίρασμα φυλλαδίων. Αν το κίνημα φτιάχνει ωραίες, οπτικά εντυπωσιακές αφίσες, μένει ακόμη κάποιος να βγει και να τις κολλήσει. Αυτός που το διεκπεραιώνει αυτό θα πρέπει να έχει μια κανονική διαδρομή. Ομοίως, το μοίρασμα φυλλαδίων σε δημόσιους χώρους για τις προσεχείς εκδηλώσεις μπορεί να είναι χρήσιμο και θα πρέπει να υπάρχουν άνθρωποι που προσφέρονται εθελοντικά ειδικά για αυτό. Καθένας από αυτούς θα πρέπει επίσης να έχει μαζί του ένα φύλλο εγγραφής για να κρατήσει τα στοιχεία επικοινωνίας των ενδιαφερομένων !Έρευνα. Εδώ είναι που οι διανοούμενοι μας, μπορούν να είναι πιο χρήσιμοι. Μερικοί από εμάς αρέσκονται να αναπτύσσουν τις μεγάλες θεωρίες τους ή να εξυμνούν το πόσο απολαμβάνουν την άμεση δημοκρατία . Το κίνημα αυτή τη στιγμή χρειάζεται λιγότερο από αυτά και περισσότερη πρακτική έρευνα. Πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν ποιοι είναι οι μεγιστάνες, αλλά πόσα ξέρουν γι' αυτούς, και πόσο αποτελεσματικά κοινοποιούνται αυτά; Σε όποια πόλη κι αν είστε, μάθετε τα ονόματά τους, βρείτε φωτογραφίες τους , μάθετε πού ζουν και ποιες ιδιοκτησίες κατέχουν. Βοηθήστε να φτιαχτούν αφίσες και φυλλάδια και αναπτύξτε τα σημεία όπου πρέπει να εστιάσουν οι εκπρόσωποι τύπου του κινήματος σχετικά με αυτούς, γεμίστε με φωτογραφίες τους όλη την πόλη μαζί με περιγραφές των εγκλημάτων τους, πηγαίνετε σε μεγάλα πλήθη στα σπίτια και τις επιχειρήσεις τους. Ερευνήστε επίσης για τις πολυεθνικές και τις τράπεζες που παραβλάπτουν τη Βοσνία, ειδικά αυτές που εμπλέκονται στην δική σας πόλη. Βοηθήστε το κίνημα να διατυπώσει διεκδικήσεις από αυτούς – να πληρώσουν τους απλήρωτους εργαζόμενους, για παράδειγμα – επιλέγοντας ένα κατάλληλο μέρος για να τους στοχοποιήσετε σε μια διαδήλωση. Αν βρίσκεστε σε άλλη χώρα, μάθετε με ποιους θα πρέπει να επικοινωνήσετε εκεί – πιθανώς συνδικάτα ή αριστερά πολιτικά κόμματα – για να αναλάβουν δράσεις αλληλεγγύης, ή ίσως δείτε αν θα χρηματοδοτούσαν ένα ταξίδι με λεωφορείο για πάνε μερικοί Βόσνιοι να διαδηλώσουν εκεί. Καθίστε και χαρτογραφήστε την πόλη όπου ζείτε, κατανοείστε τις γειτονιές και τους κοινωνικούς τομείς. Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι εργοδότες , ποιοι είναι οι δημόσιοι αξιωματούχοι σε διάφορα επίπεδα της κυβέρνησης και ποιες είναι οι επίσημες εξουσίες τους, ποιοι είναι οι μεγιστάνες ; Πού βρίσκονται τα σχολεία και τα πανεπιστήμια ; Αναλύστε τον κατάλογο των υποστηρικτών του κινήματος για να δείτε πού είναι το κίνημα ισχυρό και πού πρέπει να βελτιωθεί. Υπάρχει κάποια μεγάλη γειτονιά , όπου κανείς δεν εμπλέκεται ακόμα στο κίνημα; Ένα σχολείο, ένας εργασιακός χώρος;Επέκταση του κινήματος. Εκτός από τη δουλειά για να δυναμώσει το κίνημα στις γειτονιές , στους χώρους εργασίας , στα σχολεία , κλπ., όπου έχει ήδη παρουσία, αναπτύξτε ένα σχέδιο για να προσεγγίσετε ανθρώπους σε νέες περιοχές και για να βρείτε εθελοντές που θα τους προσεγγίσουν. Μπορεί αυτό το σχέδιο να περιλαμβάνει μοίρασμα φυλλαδίων σε δημόσιους χώρους, πόρτα - πόρτα, κ.λπ. Οι εθελοντές μας θα πρέπει να μιλήσουν με ανθρώπους διαφορετικών εθνοτήτων. Θα πρέπει να μιλήσουν με τους ανθρώπους που δεν συμμερίζονται κατ' ανάγκη όλους τους στόχους μας, αλλά οι οποίοι είναι πρόθυμοι να αναλάβουν δράση σε συγκεκριμένα θέματα και προβλήματα. Οι άνθρωποι που θα αναλάβουν αυτή τη δουλειά αναπόφευκτα θα κάνουν λάθη, αλλά θα μάθουν από αυτά. Χωρίς αποφασιστικότητα να δουλέψει κατ' αυτόν τον τρόπο, κανένα κίνημα δεν μπορεί ποτέ να πετύχει .Όλος αυτός ο κατάλογος πιθανώς να φαντάζει αποθαρρυντικός. Υπάρχουν κι άλλα πράγματα που θα μπορούσαν να προστεθούν σε αυτόν. Το κίνημα είναι ήδη καλύτερο σε μερικά από αυτά τα πράγματα από όσο σε κάποια άλλα, ενώ ακόμα έχουν σοβαρά παραμεληθεί άλλα στοιχεία. Ο βαθμός στον οποίο ένα κίνημα πετυχαίνει αυτά τα πράγματα, είναι ο βαθμός στον οποίο θα επιτύχει τους στόχους του. Και ας είμαστε σαφείς : Το κίνημα είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν πρόκειται να φτάσει τόσο μακρυά πριν σωθεί το λάδι του και ότι οι περισσότεροι από τους σημερινούς ακτιβιστές του θα περιέλθουν σε κατάσταση αδράνειας. Αν για κάποιο λόγο συνεχίσει να αναπτύσσεται και καταφέρει να εκτοπίσει τη δυσλειτουργική κυβέρνηση , τότε θα έχουμε ένα νέο και πολύ ενδιαφέρον σύνολο προβλημάτων. Αλλά το πιο ρεαλιστικό σενάριο είναι ότι αρκετά ήσσονος σημασίας αιτήματα θα ικανοποιηθούν, αρκετές αλλαγές μικρής κλίμακας θα γίνουν και αρκετή καταστολή θα ασκηθεί ώστε το κίνημα να χάσει την τρέχουσα δυναμική του, και εμείς θα μείνουμε με άλλη μία μακρά περίοδο σχετικά αδιατάρακτου «status quo.»
Οι άνθρωποι που θέλουν να διεξαγάγουν αυτό τον αγώνα σε όλη τη διαδρομή μέχρι το τέρμα του πρέπει να είναι έτοιμοι για «τη μεγάλη αγάντα ». Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν μικρή εμπειρία στο να κάνουν οποιοδήποτε από όσα μόλις περιέγραψα , αλλά θα αποκτήσουν κάμποση από αυτή την εμπειρία, αν και μόνο αν την εξασκήσουν. Όταν η παλίρροια του κινήματος υποχωρήσει στην άμπωτη, θα πρέπει να μείνουν σε επαφή μεταξύ τους, θα πρέπει να συνεχίσουν να συνεδριάζουν, να συνεχίσουν την οικοδόμηση της οργάνωσης και την διεξαγωγή της προπαγάνδας . Αν αναπτύξουν ένα καλό επίπεδο οργάνωσης, θα μπορέσουν, προσφέροντας τις καθοδηγητικές και οργανωτικές τους ικανότητες ,να βοηθήσουν τον επόμενο αγώνα που θα συμβεί - την επόμενη κατάληψη εργοστασίου ή απεργία, την επόμενη διαμαρτυρία για τις συντάξεις. Αυτοί οι στρατευμένοι ακτιβιστές μπορούν, πραγματικά , να συνεχίσουν να προκαλούν και να διοργανώνουν τέτοιες ενέργειες .
Αυτό το είδος
της δραστηριότητας ισοδυναμεί με τη
δραστηριότητα ενός πολιτικού κόμματος,
ενός κόμματος
όμως που
απορρίπτει την άγρα
πελατείας εντός
του σημερινού
διαρρηγμένου
συστήματος
και αντίθετα, με σταθερότητα
κινητοποιεί τους ανθρώπους στον
αγώνα ενάντια στο εκμεταλλευτικό σύστημα
στο σύνολό του, και εκπαιδεύει τους
ακτιβιστές του
στις οργανωτικές εκείνες
ικανότητες που απαιτούνται για την
επιτυχία του κινήματος.
Αυτό το κόμμα είναι
εκείνο που
ο Λένιν αποκάλεσε «κόμμα νέου τύπου».
Σε αντιπαράθεση
με άστοχες ουτοπικές αντιλήψεις περί
«αυθορμητισμού»,
η ανάγκη ενός
τέτοιου
κόμματος
είναι το συμπέρασμα από
την προκείμενη που δηλώνει τη
βασική αντίληψη πως
διαφορετικοί άνθρωποι έρχονται σε
διαφορετικά επίπεδα της κοινωνικής
συνείδησης σε διαφορετικές χρονικές
στιγμές , και επομένως
είναι ευθύνη των επαναστατών
να αναπτύξουν τις οργανωτικές τους
ικανότητες, έτσι ώστε να αυξηθεί η
κοινωνική συνείδηση ενός ολοένα
αυξανόμενου
αριθμού
ανθρώπων μέσα από την
κινητοποίησή
τους στη
μαζική δράση. Αυτό είναι μεν
δύσκολο και απαιτεί
εξαιρετική αφοσίωση, αλλά είναι το μόνο
πράγμα που έχει δουλέψει
ή πρόκειται να δουλέψει
ποτέ στην ιστορία. Λέγοντας όλα αυτά
σημαίνει πως συμβαδίζουμε με
μια άλλη ρήση του Amilcar Cabral : «Μην
πεις ψέματα, μην μασκαρέψεις τις
δυσκολίες, μην επιδιώξεις εύκολες νίκες»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου