Οι Θέσεις για τη Συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Μέρος 2

Σημείο 3ο. Ο νεολογισμός της «λαϊκής κυριαρχίας»

Στις «Θέσεις» για την Β Συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ εμφανίζεται και ένας όρος του οποίου οι πρώτες εμφανίσεις, στη διάρκεια των τελευταίων βουλευτικών εκλογών, φαίνεται πως έγιναν σε κείμενα προερχόμενα από το ΝΑΡ, και πιο μετρημένα στην αρχή, απο την ΑΡΑΝ. Με την ευκαιρία των «Θέσεων»,όπου  πια ενσωματώνεται, ο όρος αποκτά τελικά το βαρύ πολιτικό status της προγραμματικής διατύπωσης. Πρόκειται για τον όρο «λαϊκή κυριαρχία». Από την ανάλυση θα φανεί ότι η καταμέτρηση των λέξεων στο σημείο 2ο δεν ήταν, ούτε σχολαστικισμός από τη μεριά μου, ούτε άμοιρος πολιτικών συνεπειών από τη μεριά των «Θέσεων».
Ο όρος εισάγεται λοιπόν στη θέση 16 κατά λαθραίο τρόπο: «Ειδικά το τελευταίο διάστημα με την επιτροπεία από την Τρόικα τί­θεται και θέμα μειωμένης λαϊκής κυριαρχίας, την οποία η αστική τάξη επιδιώκει και απο­δέχεται πλήρως για να μπορέσει να επιβάλλει συνθήκες ακόμη μεγαλύτερης εκμετάλλευσης.» Και γράφω λαθραίο γιατί αυτό που πράγματι συνέβη με την τρόικα και την εποπτεία των ιμπεριαλιστικών οργανισμών δεν είναι τίποτα περισσότερο από τον παραμερισμό του κοινοβουλίου, τυπικό γνώρισμα κάθε βοναπαρτιστικού κράτους.
Όπως σωστά γράφει η ίδια θέση 16: «Ο ελληνικός καπιταλισμός έχει σχεδόν απόλυτα συνδέσει την πο­ρεία του με την οικοδόμηση της ΕΕ, για λόγους οικονομικούς, αλλά και πολιτικούς. Η ελλη­νική αστική τάξη αδυνατεί να χαράξει οποιοδήποτε άλλο δρόμο παρά μόνο σε στενή σύνδε­ση και ταύτιση με το ευρωπαϊκό κεφάλαιο. Τόσο στις περιόδους της σχετικής ανάπτυξής της, όπως σηματοδοτήθηκε με την καπιταλιστική επέκτα­ση στην Ανατολική Ευρώπη και στα Βαλκάνια, όπου διεκδίκησε το ρόλο του ευρωπαϊκού προπομπού, όσο και στη φάση της καθόδου όπως σήμερα, πληρώνοντας το τίμημα μιας με­γάλης υποβάθμισης προς τους Ευρωπαίους εταίρους». Από τη μεριά λοιπόν της αστικής τάξης δεν υπάρχει καμία δυσφορία για την «επιτροπεία» αλλά αντιθέτως αγαστή και αμοιβαίως επωφελής (βεβαίως, βεβαίως) συνεργασία την οποία «επιδιώκει και απο­δέχεται πλήρως». Αν λοιπόν ο περιορισμός του κοινοβουλίου και η υποκατάστασή του από εξωκοινοβουλευτικούς θεσμούς και όργανα είναι χαρακτηριστικό του μονοπωλιακού καπιταλισμού και η κατρακύλα του σε διακοσμητικό ρόλο τυπικό γνώρισμα του βοναπαρτιστικού κράτους και επομένως δεν αφορά την τροϊκανή επιτροπεία, τότε κατά τί περιορίζεται η λαϊκή κυριαρχία; Έχουμε κάποια λαϊκή κυριαρχία μέσα στον καπιταλισμό η οποία και μπορεί να χαθεί; Τι στο καλό είναι η «λαϊκή κυριαρχία» τέλος πάντων;

J.J. Rousseau

Η «κυριαρχία» (souveraineté) ως έννοια εμφανίζεται στην αναγέννηση και στη γερμανική φιλολογία αποτελεί ιδιότητα του κράτους απλά και ωραία. Συγκεκριμένα την «αρμοδιότητα των αρμοδιοτήτων» όπως λένε, δηλαδή την αρμοδιότητα να αποφασίζει ποιος είναι αρμόδιος για κάθε πολιτική λειτουργία. Για τους συνταγματολόγους και πολιτικούς φιλοσόφους της Γερμανικής μπουρζουαζίας, πρόκειται για μια «εθνική κυριαρχία». Για την «λαϊκή κυριαρχία» πρέπει να ανατρέξουμε στους αστούς ριζοσπάστες επαναστάτες του Διαφωτισμού και κυρίως στον Rousseau. Στο Contrat Social λοιπόν ο Rousseau προσπαθεί να αντλήσει την νομιμοποίηση του επί θύραις αστικού κράτους από τον συναθροισμένο σε συνέλευση λαό. Όχι από τον λαό γενικά ως άθροισμα, αλλά από τον εν συνελεύσει λαό (l' assemblée du peuple) η βούληση του οποίου συνιστά την καθολική βούληση (volonté générale) ή την υπέρτατη κυριαρχική βούληση. Η Κυριαρχία ανήκει αποκλειστικά στο λαό. Αυτός ο συναθροισμένος σε συνέλευση λαός ως Κυρίαρχος, συνάπτει το «Κοινωνικό Συμβόλαιο» με τα μέλη του ως πολίτες και υπηκόους του. Κάθε εν συνελεύσει πολίτης διαθέτει ένα μέρος αυτής της κυριαρχίας κι επειδή είναι τεχνικά αδύνατη η άμεση συμμετοχή όλων των πολιτών σε συνέλευση, αντιπροσωπεύεται από κάποιον εκλεγμένο για το σκοπό αυτό, στον οποίον και μεταβιβάζεται το προσωπικό ψήγμα κυριαρχίας του καθενός εκπροσωπούμενου πολίτη. Άρα ο πολίτης βρίσκεται εν συνελεύσει μόλις συναποφασίσει ποιος τον εκπροσωπεί! Ο αντιπρόσωπος από την άλλη δεν μετέχει στην συνέλευση για να αποφασίσει για το γενικό καλό, όπως είναι η γερμανική εκδοχή, αλλά για να εκφράσει την θέληση, το μέρος δηλαδή της κυριαρχίας που τους αναλογεί, των ψηφοφόρων του, και για τον λόγο αυτόν πρέπει κατά τον Rousseau να είναι ανακλητός από αυτούς.ⁱ Αυτή είναι η καλύτερη δυνατή εκδοχή της λαϊκής κυριαρχίας για τους σκοπούς ενός αντικαπιταλιστικού πολιτικού μετώπου, αλλά δεν είναι αρκετά καλή· τελείως

Η Γαλλική Επανάσταση

το αντίθετο. Και τούτο διότι όχι μόνο αναφέρεται προφανώς στην ηρωική κοινοβουλευτική εποχή του καπιταλισμού των ελεύθερα ανταγωνιζομένων καπιταλιστών, η οποία είναι σχεδόν προϊστορία για τον σύγχρονο καπιταλισμό, αλλά και πολύ περισσότερο γιατί «λαός» και assemblée du peuple σημαίνει στην πράξη – μια και αυτό ακόμα το ψιμύθιο της ανακλητότητας έμεινε κενό γράμμα στις σελίδες του Κοινωνικού Συμβολαίου- τον λαό και το κοινοβούλιο της αστικής δικτατορίας δηλαδή τους κεφαλαιούχους και το κράτος τους που είναι οι μόνοι των οποίων η volonté μετράει. Όσο για το πρώτο, τη θέση του κοινοβουλίου στον σύγχρονο καπιταλισμό, ας ακούσουμε τον Mandel:«Έτσι, η καπιταλιστική εξουσία συγκεντρώνεται έξω από το Κοινοβούλιο και τους θεσμούς που κατάγονται από την καθολική ψηφοφορία. Μπροστά σε μια τόσο προχωρημένη συγκέντρωση η σχέση μεταξύ του Κοινοβουλίου, των δημόσιων λειτουργών, των αστυνομικών διευθυντών ... και των ανθρώπων που κερδίζουν δισεκατομμύρια, είναι μια σχέση δεν σκοτίζεται για θεωρίες. Είναι ένας άμεσος και πρακτικός δεσμός: δημιουργείται με την πληρωμή.» (La conception marxiste de l' État).

Ceci est l' assemblée du peuple

Ας δούμε όμως και ποια είναι η έννοια που καλύπτει ο όρος πραγματικά, πρακτικά ανθολογώντας κείμενα και δράσεις. Μια μικρή έρευνα στο διαδίκτυο απέδωσε τα παρακάτω:

1. Το αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα και μέτωπο εκφράζει και συνενώνει την πάλη κατά της ΕΕ και των ιμπεριαλιστικών οργανισμών, το αίτημα για δημοκρατία, λαϊκή κυριαρχία και απελευθέρωση από τα δεσμά των μνημονίων και της επιτήρησης.
   Γ. Ελαφρός Μαρ2013
   
2. Λαϊκή κυριαρχία και πραγματική δημοκρατία από τον λαό για τον λαό, άμεση κατάργηση των κατασταλτικών μηχανισμών και των παρακρατικών – φιλοναζιστικών δικτύων. Πρωτομαγιά 2012 Ανακοίνωση ΑΝΤΑΡΣΥΑ
3. Αν πρέπει στο εξής να διαλέξουμε μεταξύ της λαϊκής κυριαρχίας και του ευρώ η Γαλλία οφείλει να επιλέξει το λαό. Η απόφαση του κεντρικού τραπεζίτη είναι μια στροφή στην ιστορία της ΕΕ. Επιβάλλει μαι επιλογή : είτε να αλλάξουμε το καθεστώς της κεντρικής τράπεζας και επομένως του ευρώ για να εξασφαλίσουμε την λαϊκή κυριαρχία ή να ενδώσουμε στο Ευρώ της Μέρκελ.
   Ο Mélenchon για το Κυπριακό κραχ ΜΑΡΤ2013
4. Φάνηκε από τον ωμό εκβιασμό του απερχόμενου δοτού πρωθυπουργού Παπαδήμου ότι εάν δεν αποδεχτούμε την «εσωτερική υποτίμηση», τη μειωμένη λαϊκή κυριαρχία και τα Μνημόνια, τότε θα αναγκαστούμε να φύγουμε από το ευρώ, θα χρεοκοπήσουμε και αυτό «θα είναι η καταστροφή». Τα ίδια επαναλαμβάνουν με κάθε ευκαιρία και οι εκπρόσωποι της Τρόικας, «νουθετώντας» τον ελληνικό λαό να ψηφίσει τα «σωστά» κόμματα.
5. Δε διστάζουν να καταλύσουν τη δημοκρατία και τη λαϊκή κυριαρχία που απέμεινε για να μπορούν να αποφασίζονται όλα στις Βρυξέλλες, μακριά από τη δυνατότητα του λαού να επηρεάζει και να καθορίζει τις εξελίξεις. Ανακοίνωση ΑΝΤΑΡΣΥΑ για την Επίσκεψη Μερκελ Οκτ2012
6. Διεκδικούμε μαζί σας Αξιοπρεπή εργασία για όλους, Ισότητα, Ελευθερία, Κοινωνική Δικαιοσύνη και Λαϊκή Κυριαρχία, και δηλώνουμε ότι μόνο ένα πράγμα είναι ισχυρότερο από την ελευθερία μας: Το μίσος μας για εκείνους που θέλουν να μας τη στερήσουν. Μήνυμα ΑΝΤΑΡΣΥΑ στους Ισπανούς Ανθρακωρύχους. ΙΟΥΛ 2012 (τώρα πως προέκυψε ότι οι Ισπανοί ανθρακωρύχοι διεκδικούσαν Λαϊκή Κυριαρχία , άγνωστον)
7. Το Σάββατο 14 και την Κυριακή 15 Ιουλίου 2012 πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα (Αρχιτεκτονική Ε.Μ.Π.) διημερίδα με θέμα: «Η άμεση συγκρότηση μετώπου, ως αναγκαία προϋπόθεση για την απαλλαγή από την αποικιοκρατία και την ανατροπή της οικονομικής και κοινωνικής κηδεμονίας της χώρας».Η διημερίδα διοργανώθηκε από την Πρωτοβουλία Συγκρότησης Μετώπου Αντεπίθεσης για Λαϊκή Κυριαρχία, η οποία απηύθυνε προσκλήσεις σε όλους τους φορείς, κόμματα, πολιτικές και κοινωνικές οργανώσεις και συλλογικότητες, καθώς και ανοιχτό κάλεσμα.
   Με εισηγήσεις, ομιλίες, χαιρετισμούς και παρεμβάσεις, στην ημερίδα ανταποκρίθηκε και εκπροσωπήθηκε ευρύ φάσμα φορέων και συλλογικοτήτων:
   • Ομάδα μελών και στελεχών που αποχώρησαν από το ΕΠΑΜ, όταν διαπίστωσαν την ανεπιστρεπτί εκφυλιστική μετάλλαξη του τελευταίου σε αρχηγικό καιροσκοπικό μόρφωμα (Εισηγητές: Δ.Κλούρας, Γ.Περακάκης, Γ.Τζελέπης).
   • Συναγωνιστές /-ίστριες από τους ομίλους για τη μελέτη της Επαναστατικής Θεωρίας Αθήνας και Χανίων (Εισηγητές: Τ.Μεϊμάρης, Δ.Πατέλης, Ν.Γεωργαντώνης, Γ.Ευσταθίου κ.ά.).
   • Η Πρωτοβουλία Ανέργων Περιστερίου, με εισήγηση του Δ.Παπαδόπουλου.
   • Η Ελεύθερη Λαϊκή Αντιστασιακή Συσπείρωση (ΕΛΛΑΣ).
   • Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, με εισηγήσεις εκπροσώπων του ΝΑΡ (Β.Μηνακάκης) και της ΑΡΑΣ (Δ.Σαραφιανός, Ο.Βλαχόπουλος κ.ά.).
   • Το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής, με εισήγηση του συντονιστή του Τ. Σταυρόπουλου.
   • Η Αριστερή Ανασύνταξη, με εισήγηση του Δ.Κάβουρα και παρέμβαση του Γ. Αρκάδη.
   • Πανεπιστημιακοί και ερευνητές (Εισήγηση Σ.Μαυρουδέα).
   • Εκπρόσωποι Λαϊκών συνελεύσεων συνοικιών, συναγωνιστές/ίστριες από διάφορες πόλεις (Εισήγηση Χ.Ιωάννου).Η διημερίδα, μέσα από την ανάδειξη και επεξεργασία κομβικών θεωρητικών και πρακτικών προβλημάτων της εποχής και της συγκυρίας, λειτούργησε ως συμβολή στις διεργασίες μετωπικής συγκρότησης του αγώνα του λαού μας για διεκδίκηση Λαϊκής Κυριαρχίας, για απαλλαγή από το όλο πλέγμα δανειακών συμβάσεων, μνημονίων, αποικιοποίησης και κοινωνικού πολέμου, για εναλλακτική διέξοδο της κοινωνίας από την κρίση.(Έχουμε και λέμε: δύο θραύσματα του ΕΠΑΜ, το ΜΑΑ, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, κάποιες λαϊκές συνελεύσεις, κάποιοι πανεπιστημιακοί(;;!!) Η Αριστερή Ανασύνταξη και η ΕΛΛΑΣ με το εύγλωττο παραπανίσιο λάμδα του ακρωνυμίου της και με στόχο την προάσπιση της εθνικής μας ταυτότητας! (βλέπε το σχετικό link). Λαμπρά)
8. Έχουμε ταυτόχρονα καθεστώς άθλιας επιτροπείας, από την πλευρά των ηγετικών δυνάμεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόκειται για πραγματικό ξεπούλημα, για ιμπεριαλιστική αποικιοκρατική κυριαρχία, για κατάλυση κάθε έννοιας λαϊκής κυριαρχίας, που αποτελεί φυσικά, πριν απ’ όλα, χλευασμό και προσβολή της αξιοπρέπειας ενός ολόκληρου λαού. Είναι και αυτό ένα άλλο δείγμα της ουσίας της δημοκρατίας ή μάλλον της τυπικότητας κάθε διακήρυξης για δημοκρατία ή εθνική και λαϊκή κυριαρχία, στα πλαίσια αυτού του συστήματος και πολύ περισσότερο στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο ανομολόγητος δρόμος προς τη Σταύρωση Παναγιώτης Μαυροειδής Απρ2012
9. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχει θέσει έγκαιρα το ζήτημα ότι υπάρχει άλλος δρόμος, ο δρόμος της αντικαπιταλιστικής ανατροπής της επίθεσης. Ταυτόχρονα ανέδειξε το πολιτικό πρόγραμμα που τον «ξεκλειδώνει»: παύση πληρωμών στους τοκογλύφους και διαγραφή του χρέους, έξοδος από το ευρώ και την ΕΕ, πέρασμα στο δημόσιο όλων των τραπεζών, των ΔΕΚΟ, των επιχειρήσεων στρατηγικής σημασίας χωρίς αποζημίωση και υπό εργατικό – κοινωνικό έλεγχο, ριζική ανακατανομή πλούτου υπέρ των εργαζομένων και των ανέργων και σε βάρος των κερδών και του κεφαλαίου, πραγματική δημοκρατία και λαϊκή κυριαρχία, λευτεριά από τη σύγχρονη τυραννία των αγορών Γιάννης Ελαφρός Απρ2012 Πριν

Αστικός Ρεαλισμός: Η Marianne

Λοιπόν ποια είναι η εικόνα από όλα αυτά; Νομίζω ότι μπορεί να συνοψισθεί σε δύο σημεία:

Α. Οι της ΑΝΤΑΡΣΥΑ συνδέουν σταθερά την έννοια με την «δημοκρατία» , την «πραγματική δημοκρατία» τα «δημοκρατικά δικαιώματα» κττ αλλά και με την «αποικιοκρατία» την «αξιοπρέπεια ενός λαού». Μιλάνε επομένως και για εθνική κυριαρχία κατά τη γερμανική αστική σχολή και για λαϊκή κατά τη γαλλική τοιαύτη. Σαν κάτι να θέλουν να πουν αλλά δεν το λένε. . .

Β. Οι υπόλοιποι, συνομιλητές ή μη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, η ευρωπαϊκή «αριστερά», ο κόσμος όλος, καταλαβαίνουν την «λαϊκή κυριαρχία» ως αντι-μερκελισμό, «αριστερό» ή όχι και τόσο εθνικισμό, προάσπιση της εθνικής ταυτότητας.... Από τον Μελανσόν μέχρι το ΕΠΑΜ και την ΕΛΛΑΣ.

Τώρα το ποιοι έχουν δίκιο, το ποιοι καταλαβαίνουν σωστά τον όρο είναι μάλλον φανερό: Οι άλλοι. Η καταγωγή του όρου και η χρήση του στα συντάγματα και στους αστικούς κρατικούς θεσμούς δεν αφήνει κανένα περιθώριο παρεξήγησης. Αν θέλεις να μιλήσεις για την πιο πλατιά δημοκρατία οφείλεις να μιλήσεις για την εργατική δημοκρατία, αν θέλεις να διεκδικήσεις δημοκρατικά δικαιώματα εντός του καπιταλισμού, τότε βάλε τα κατάλληλα συνθήματα χωρίς να καταφεύγεις σε ναρκοθετημένες αστικές σαπουνόφουσκες όπως η λαϊκή κυριαρχία. Αν θέλεις να προτείνεις μια ιδέα πρότυπο μη διαλέγεις ένα τσόλι της αστικής δικτατορίας σαν την λαϊκή κυριαρχία, αλλά το στόχο της εργατικής δημοκρατίας. Λαϊκή κυριαρχία δεν υπήρξε ποτέ και ούτε μπορεί να υπάρξει γιατί «λαός» δεν υπάρχει. Μπορεί ο «λαός» να είναι μια εύκολη συντόμευση και βολική για όσους θένε να αποφύγουν ευσχήμως την ταξική ανάλυση, αλλά είναι ως έννοια και αυτή ναρκοθετημένη, ασαφής, ξεχειλωμένη, τελικά αταξική. Τάξεις μόνο υπάρχουν και η κυριαρχία τους είναι μια ιδιότητα του ταξικού κράτους του οποίου οι κομμουνιστές είναι άσπονδοι εχθροί.

Οι της ΑΝΤΑΡΣΥΑ επιμένουν να κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν ότι οι υπόλοιποι ακούγοντας «λαϊκή κυριαρχία» καταλαβαίνουν αυτό που (σωστά) καταλαβαίνουν. Τους αρκεί φαίνεται να μιλάνε με κάποιους, όποιους νάναι
Όμως όχι. Υπάρχει κάποιος που καταλαβαίνει πολύ καλά το νόημα της λαϊκής κυριαρχίας. Ιδού: «Το αντιϊμπεριαλιστικό, αντιμονοπωλιακό δημοκρατικό Μέτωπο»
στο οποίο το ΚΚΕ διατηρώντας την αυτοτέλεια του «συμμετέχει και δουλεύει για την ανάπτυξη της ενότητας και της μαχητικότητας του».... «το ΚΚΕ επιδιώκει τη συνεργασία με πολιτικές δυνάμεις που αποδέχονται την αναγκαιότητα σύγκρουσης με τον ιμπεριαλισμό και τα πολυεθνικά μονοπώλια, υπερασπίζονται τα δικαιώματα των εργαζομένων, τη λαϊκή κυριαρχία και τη ανεξαρτησία της χώρας». Είναι το ΚΚΕ του ΑΑΔΜ. Μήπως η ΑΝΤΑΡΣΥΑ βρήκε επιτέλους την «εθνική αστική τάξη» που μάταια γύρευε εδώ και κοντά 70 χρόνια το ΚΚΕ, και μάλιστα - τι ειρωνεία - τώρα που αυτό παραιτείται από την αναζήτηση;

Το ΚΚΕ πάντως ήταν πιο ευθύ στην διατύπωσή του. Έθετε ρητά αυτό που οι διατυπώσεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ λένε με μασημένες βερμπαλιστικές περικοκλάδες: Το εθνικό ζήτημα, την ανεξαρτησία της «χώρας».
Μα ναι, η λαϊκή κυριαρχία θες δε θες θέτει ένα εθνικό ζήτημα. Η λαϊκή κυριαρχία έχει να κάνει με τη χώρα, με το έθνος-κράτος και τον «λαό» του και όχι με το «έθνος» των εργατών.

Υπάρχει ζήτημα εθνικοαπελευθερωτικού μετώπου λοιπόν; Ξύπνησαν οι Μαοϊκές ρίζες της ΑΡΑΝ μήπως; Άνοιγμα στο κατά τα φαινόμενα(;) επικείμενο σχίσμα του ΚΚΕ;
Κινήσεις κορυφής άνευ ουσίας, γιατί το κριτήριο είναι πάντοτε το τι και αν αφυπνίζει την συνειδητοποίηση των εργατικών μαζών. Και οι κρωγμές περί λαϊκής κυριαρχίας προσφέρουν κακή υπηρεσία στην υπόθεση αυτή.

iΜήπως αυτό εξηγεί και την απόσυρση από το μεταβατικό πρόγραμμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ του αιτήματος για ανακλητότητα των βουλευτών από το αστικό ήδη κοινοβούλιο;