Τι έχει απομείνει από τη Συριακή Αραβική Πολεμική Αεροπορία;

Αναδημοσιεύουμε από το War is Boring ένα στρατιωτικό ρεπορτάζ με ενδιαφέρουσες πληροφορίες.

Μετάφραση: Παραναγνώστης

Αιχμαλωτισμένο Συριακό MIG-23s σε Ισραηλινό μουσείο.
Φωτογραφία, Wikipedia

Μετά από πέντε χρόνια πολέμου, υπάρχει ακόμα ζωή στην κακοπαθημένη πολεμική αεροπορία

του Tom COOPER

Παρόλο που η πλειονότητα των ξένων παρατηρητών την χαρακτήριζε «μη επιχειρησιακή» από την αρχή ήδη της συριακής εξέγερσης το 2011, η Συριακή Αραβική Πολεμική Αεροπορία (ΣΑΠΑ), όχι μόνο παραμένει επιχειρησιακή, αλλά και – ανεξάρτητα από το πόσο άσχημα επηρεάζεται από την φθορά καθώς περνούν τα χρόνια – δείχνει εκπληκτικά σημάδια ζωτικότητας.


Το λογικό ερώτημα είναι, λοιπόν τι έχει απομείνει από τη Συριακή Αεροπορία;
Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία πλησίασε με αργά βήματα τη «σιωπηλή υπηρεσία» – προσωνύμιο με το οποίο ήταν γνωστή η Συριακή Αραβική Πολεμική Αεροπορία (ΣΑΠΑ) μέσα σε αυτό που ήταν κάποτε ο συριακός στρατιωτικός μηχανισμός. Το μεγαλύτερο μέρος του 2011 και του 2012, το σύνολο των σουνιτών αξιωματικών και αεροπόρων βρίσκονταν στο έδαφος και ήταν de facto κλεισμένοι στις βάσεις τους.
Το μεγάλο μέρος του αεροπορικού στόλου της Συρίας, ελικόπτερα και μαχητικά αεροσκάφη – το σύνολό τους εκτιμήθηκε σε πάνω από 500 το 2010 – βρισκόταν επίσης στο έδαφος. Τύποι αεροσκαφών όπως τα Mikoyan i Gurevich MiG-23MS και MiG-25P / PDS / PU / RB, Sukhoi Su-20 είχαν αποσυρθεί από την υπηρεσία στη δεκαετία του 2000. Σχεδόν το 50 τοις εκατό των υπόλοιπων Mil Mi-8 / 17S, MiG-21MF / bis / Μυ, MiG-23MF / ML και Su-22S χρειάζονταν ριζική αναβάθμιση, αν όχι ολοκληρωτική αντικατάσταση.
Όλη αυτή την περίοδο ήταν σχετικά λίγοι οι Αλεβίτες που μπορούσαν να πετάξουν τα ελικόπτερα με τα οποία το καθεστώς μετέφερε ενισχύσεις και εφόδια σε φρουρές που είχαν αποκόψει οι αντάρτες.
Η προέλαση των ανταρτών στο Χαλέπι, τη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας, στα τέλη Ιούλη του 2012 ανάγκασε την αεροπορία να αναλάβει πλήρη δράση. Για ένα μεγάλο μέρος του δεύτερου εξάμηνου του 2012 και κατά το μεγαλύτερο μέρος του 2013, η ΣΑΠΑ πέταξε και πολέμησε σε πλήρη ανάπτυξη. Τα μαχητικά-βομβαρδιστικά της ήταν συνηθισμένοι στόχοι πυρών από τη Salma κοντά στα τουρκικά σύνορα μέχρι το Dayr Az Zawr στην ανατολική Συρία και από το Χαλέπι μέχρι τη Dera'a.
Ενεργώντας ως η «πυροσβεστική» του καθεστώτος , η ΣΑΠΑ χρησιμοποίησε ακόμη και αεροσκάφη αναχαίτισης, όπως τα MiG-23MF, MiG-23ML και MiG-29 σε ρόλους επιγείων επιθέσεων, πραγματοποιώντας συνολικά μέχρι και 230 εξόδους την ημέρα.
Το μεγαλύτερο μέρος της δραστηριότητας καταγράφηκε πάνω από το Rif Dimashq και τη Χομς επαρχίες, όπου είναι βεβαιωμένες σχεδόν 2.000 αεροπορικές επιδρομές μόνο μεταξύ Νοέμβριου 2012 και Απρίλιου 2013 – κυρίως Mikoyan i Gurevich MiG-21bis και MiG-23BNs.
Και άλλοι τύποι αεροσκαφών είχαν επίσης εντατική δράση. Πράγματι, ανάλογα με τον αριθμό των διαθέσιμων αεροσκαφών κάθε τύπου, τα μόλις 19 Sukhoi Su-24M2s που διαθέτει η ΣΑΠΑ ήταν το πιο βαριά χρησιμοποιούμενο στοιχείο της πολεμικής αεροπορίας.
Οι εντατικές επιχειρήσεις αναπόφευκτα οδήγησαν σε μεγάλες απώλειες. Και οι εντολές του αρχηγείου του κόμματος Μπάαθ από τη Δαμασκό, που απαιτούσαν από τους πιλότους να στοχεύουν σκόπιμα αμάχους σε ανταρτοκρατούμενες περιοχές – και από τους διοικητές να δίνουν το παράδειγμα – προκάλεσαν κύματα λιποταξίας.
Σε συνδυασμό αυτοί οι δύο παράγοντες μαζί, αποψίλωσαν τις τάξεις της ΣΑΠΑ. Μεταξύ Ιουλίου του 2012 και Ιουλίου 2013, η ΣΑΠΑ υπέστη τις βαρύτερες απώλειες σε αυτή τη σύγκρουση: τουλάχιστον 45 ελικόπτερα και 30 μαχητικά αεροσκάφη επιβεβαιωμένα συνετρίβησαν ή καταρρίφθηκαν.

Συριακό MiG-23 πυροδοτεί πυραύλους πάνω από
το Jabal Azzawiyah το 2013. Λήψη,The Aviationist

Χάθηκαν επίσης 375 πιλότοι και λοιπό προσωπικό, ενώ 36 αιχμαλωτίστηκαν και 40 αγνοούνται. Από τις αρχές του 2014, η αεροπορία είχε μείνει με μόλις 60 αξιόμαχα ελικόπτερα και λιγότερα από 150 αξιόμαχα μαχητικά-βομβαρδιστικά, το σύνολο σχεδόν των οποίων χρειαζόταν και πάλι αναβάθμιση. Τα δυτικά εμπάργκο στα φορητά συστήματα αεράμυνας και η άρση της πολιορκίας του Χαλεπίου τον Οκτώβριο του 2013 έσωσε τελικά την Πολεμική Αεροπορία του Σύριου προέδρου Μπασάρ Αλ Ασαντ.
Το ποσοστό απωλειών μειώθηκε δραματικά, αλλά και διαθέτοντας έναν κρίσιμο μηχανισμό συντήρησης – το εργοστάσιο στην Αεροπορική Βάση Nayrab, που ήταν μέρος του διεθνούς αεροδρομίου του Χαλεπίου – η ΣΑΠΑ αναβάθμισε περίπου 20 αεροσκάφη τα τελευταία χρόνια.
Επιπλέον, με την οικονομική στήριξη και τις συμβουλές του Ιράν, στήθηκαν πρόσθετες εγκαταστάσεις αναβάθμισης σε μια σειρά άλλες βάσεις. Χρησιμοποιώντας τμήματα από άχρηστα αεροσκάφη και ανταλλακτικά από το εξωτερικό, το συριακό προσωπικό εδάφους κατάφερε να συνθέσει περίπου δύο δωδεκάδες πλήρως επιχειρησιακά αεροσκάφη..
Αυτά τα αεροσκάφη όχι μόνο αντικατέστησαν τα φθαρμένα ή χαμένα αεροσκάφη, αλλά εξασφάλισαν και την επιβίωση της ΣΑΠΑ, μιας από τις λιγοστές τακτικές στρατιωτικές δυνάμεις που παραμένουν ακόμα πιστές στο καθεστώς του Αλ Άσαντ.
Οι απώλειες –είτε από πυρά εδάφους είτε από ατυχήματα– παραμένουν αναπόφευκτες, ειδικά όταν τα επίπεδα ασφαλείας έχουν χαμηλώσει σημαντικά από τη συνεχή και παρατεταμένη δράση.
Τα αεροσκάφη αναλαμβάνουν συχνά αποστολές έχοντας σε λειτουργική κατάσταση μόνο τα πιο βασικά τους συστήματα. Τα αποθέματα των πυρομαχικών έχουν εξαντληθεί μέχρι του σημείου να έχει αναγκαστεί η ΣΑΠΑ να ξεκινήσει εγχώρια παραγωγή αυτοσχέδιων βομβών βασισμένων σε παρωχημένα ρωσικά σχέδια.
Αυτές οι βόμβες έχουν καταγράψει ένα πολύ κακό ιστορικό. Πολλές από αυτές αποτυγχάνουν να εκραγούν. Και μερικές εκρήγνυνται μεν, αλλά πρόωρα, καταστρέφοντας πολύτιμα αεροσκάφη και σκοτώνοντας ή τραυματίζοντας προσωπικό εδάφους.
Τέλος, μερικοί από τους πιλότους άρχισαν να δείχνουν εμφανή σημάδια απροσεξίας. Το πλήρωμα του Su-24MK2 που καταρρίφθηκε από Ισραηλινούς PAC-2 πυραύλους Πάτριοτ στις 23 Σεπτεμβρίου του 2014, δεν κατάφεραν να ενεργοποιήσουν τα ηλεκτρονικά τους αντίμετρα και στη συνέχεια πέταξαν σε εναέριο χώρο ελεγχόμενο από το Ισραήλ, πάνω από τα Υψώματα του Γκολάν.
Όπως ήταν αναμενόμενο, η ρωσική στρατιωτική επέμβαση στη Συρία από το Σεπτέμβριο του 2015 ήταν ό,τι πιο καλοδεχούμενο από την πλευρά της ΣΑΠΑ, καθώς μείωσε κάπως το βαρύ φόρτο εργασίας των Συριακών δυνάμεων.

Αεροπορική επιδρομή της ΣΑΠΑ στην Ιντλίμπ το 2012. Λήψη, YouTube

Σε πέντε χρόνια εμφυλίου πολέμου, η αεροπορία του Al Assad έχει υποστεί μια επιβεβαιωμένη απώλεια τουλάχιστον 55 αεροσκαφών και 57 ελικοπτέρων που καταρρίφθηκαν ή συνετρίβησαν, ενώ άλλα 28 ελικόπτερα και 51 αεροσκάφη –πολλά από τα οποία ήταν ήδη εκτός λειτουργίας– παροπλίστηκαν.
Οι αριθμοί αυτοί συμπεριλαμβάνουν κάπου δώδεκα L-39, επτά MiG-23S όλων των παραλλαγών, τουλάχιστον τέσσερα Su-22S και τέσσερα Su-24MK2s. Επίσης, συμπεριλαμβάνονται και τουλάχιστον 10 MiG-21bis από τη μοίρα 679 που εδρεύει στη Χάμα. Οι απώλειες σε αυτή τη μονάδα ανάγκασαν την ΣΑΠΑ να στείλει στη μάχη ακόμα και τα διθέσια εκπαιδευτικά MiG-21UM και να αναπτύξει ξανά μια μοίρα MiG-23ML αναχαίτισης στην Χάμα.
Παρομοίως, η έντονη χρήση των MIG-29 σε ρόλους χερσαίας επίθεσης ανάγκασε τη ΣΑΠΑ να αναμορφώσει δύο παλιότερα MiG-25PDS και να τα επαναφέρει σε κάτι σαν ενεργό δράση. Αν και σπανίως απογειώνονται, διατηρούνται σε συνεχή επιφυλακή στην αεροπορική βάση του Tiyas.
Επί του παρόντος, ό,τι έχει απομείνει από τη ΣΑΠΑ είναι συγκεντρωμένο σε πέντε μεγάλες αεροπορικές βάσεις, καθεμία από τις οποίες φιλοξενεί μονάδες που συνήθως διαθέτουν λιγότερα από δώδεκα αεροσκάφη σε λειτουργία.
Τρεις μοίρες βρίσκονται στη Χάμα, τρεις στο Shayrat, τέσσερις στο Tiyas, τρεις στην αεροπορική βάση του Ας- Σιν και τέσσερις στην αεροπορική βάση του Dmeyr. Λίγες άλλες μονάδες και μικρά αποσπάσματα κατανέμονται στα Kweres, Dayr Az Zawr, Marj Ruhayyl / Bley και Khelkhleh, ενώ η Almazza και το διεθνές αεροδρόμιο της Δαμασκού παραμένουν μείζονες κόμβοι ελικοπτέρων και μεταφορικών αεροσκαφών.