Το Προσφυγικό και η Καθεστωτική Αριστερά

Οι ρατσιστικές επιθέσεις στη Χίο, στη Λέρο και στον Πειραιά, συνέβησαν μέσα και χάρη στο θερμοκήπιο των κατασταλτικών μηχανισμών του αστικού κράτους – της αστυνομίας και της δικαστικής εξουσίας. Σηματοδότησαν βέβαια μια κινητοποίηση των φασιστών πανελλαδικά με άξονα το πρόσφορο στη δημαγωγία τους θέμα των προσφύγων, που μένει να δούμε τι τους απέφερε, αλλά αντιμετωπίστηκαν πεισματικά από το αντιφασιστικό κίνημα. Παρόλη την αβάντα του λίγο ή πολύ καθεστωτικού έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου που ομοθυμαδόν «ανησυχεί» για τους κινδύνους του προσφυγικού ζητήματος˙ παρόλο ακόμη που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ υιοθετεί την ατζέντα του ρατσισμού και της ξενηλασίας της ΧΑ, απελαύνοντας πρόσφυγες κόντρα σε όλες τις «πολιτισμένες» ευρωπαϊκές «παραδόσεις» και διεθνείς συνθήκες και στήνοντας στρατόπεδα συγκέντρωσης υπό στρατιωτική διοίκηση, η εργατική τάξη επιδεικνύει ισχυρό ταξικό διεθνιστικό ένστικτο στην αλληλεγγύη της προς τους καταπιεσμένους, αρνούμενη να ξεχωρίσει τους κάθε αιτίας πρόσφυγες (οικονομικούς, περιβαλλοντικούς, πολιτικούς) σε «πρόσφυγες» και «μετανάστες» απλώνοντας την αλληλεγγύη της σε όλους. Οι δομές εργατικής αλληλεγγύης αποδείχθηκαν σκληρό καρύδι για τον φασιστικό – ρατσιστικό βόρβορο.

Από τη στρατηγική άποψη αυτής της ταξικής αντιπαράθεσης, μπορεί κανείς να παρατηρήσει δύο πράγματα.
Το πρώτο από αυτά δεν είναι άλλο από την πανηγυρική επιβεβαίωση για εκείνους μέσα στην επαναστατική αριστερά που δεν κουράζονται να θέτουν το ζήτημα της αυτοοργάνωσης των μαζών στην πρώτη γραμμή των πολιτικών καθηκόντων της όποιας εργατικής πρωτοπορίας. Είναι φανερό πως, παρά τον πόλεμο, τη συκοφαντία και τα προσκόμματα του κράτους, παρά την ανοιχτή ακόμα ποινικοποίηση της αλληλεγγύης, οι αυτοοργανωμένες δομές εργατικής αλληλεγγύης στους πρόσφυγες κεφαλαιοποιούν πολιτικά και δείχνουν το δρόμο: αντί για εν κενώ συμφωνίες από τα πάνω, δομές αυτοοργάνωσης από τα κάτω. Κι αν η πολιτική πολυχρωμία κάνει αυτό το πολιτικό κεφάλαιο να μοιράζεται σε μικρότερα μέρη, πρέπει εντούτοις να το υπολογίζουμε στο σύνολό του. (Η πολιτική πράξη της άθροισής του, είναι άλλης τάξεως πρόβλημα που το προλεταριάτο δεν μπορεί ακόμα να θέσει).

Η δεύτερη στρατηγικού χαρακτήρα παρατήρηση είναι πως το προσφυγικό έχει – de facto, και μετά την συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, de jure – αρθεί σε μείζον πολιτικό διακύβευμα, σε μείζον θέατρο της ταξικής πάλης. Η οξύτητα του προσφυγικού προβλήματος που δημιούργησε το καθεστώς Άσαντ μπορεί να είναι διαχειρίσιμη σε ένα περιβάλλον εμφύλιου πολέμου, θα μπορούσε όμως να ξεφύγει από κάθε έλεγχο σε ένα περιβάλλον «δημοκρατικών ελευθεριών». Μία μάζα ανθρώπων που τα έχουν ήδη χάσει όλα, ακόμα και τις αλυσίδες τους, σε άγρια στρατιωτική αντιπαράθεση με τις δυνάμεις καταστολής μέσα στους πολεοδομικούς ιστούς των ευρωπαϊκών πόλεων. Να ο εφιάλτης που στοιχειώνει τις νύχτες των αστών˙ να γιατί η Ντ. Ρέππα χρειάστηκε ιώβειο υπομονή για να εξηγήσει σε μία κυρία παρουσιάστρια «πρωινάδικου» ότι τα χαρτιά που μοιράζονται στους πρόσφυγες ονομάζονται προκηρύξεις. Ο άμεσος κίνδυνος οδήγησε την ΕΕ σε αμυντικές κινήσεις.

Πρώτο προσπαθεί να περιορίσει εδαφικά το πρόβλημα στο νοτιοδυτικό της άκρο, όπου η έσχατη λύση του ακρωτηριασμού θα μπορούσε να εφαρμοστεί. Και δεν είναι τυχαία η ενορχηστρωμένη προκάλυψη του ευρωπαϊκού κέντρου από εθελοντές: κράτη παρίες, σαν τη Βουλγαρία ή τα απομεινάρια της Τιτοϊκής Γιουγκοσλαβίας, από το μαλακό υπογάστριο της Αυστρίας μέχρι τη Μακεδονία, παρατάσσουν απέναντι στους πρόσφυγες το μόνο αξιόλογο που διαθέτουν: τους κατασταλτικούς τους μηχανισμούς. Δεύτερο, προσπαθεί να ανακόψει τις «προσφυγικές ροές» με το μόνο μέσο που ξέρουν οι καπιταλιστές: πληρώνουν την Τουρκία για να τους συγκρατήσει με τις μεθόδους που αυτή ξέρει και που αυτοί δεν θέλουν να ξέρουν (πεπολιτισμένοι γαρ). Τρίτο ανεβάζει το επίπεδο ασφαλείας. Στρατός στους δρόμους του Παρισιού, των Βρυξελλών, του Βερολίνου, στρατόπεδα συγκέντρωσης, σε πρώτη φάση στην Ελλάδα, και κλείσιμο του ματιού στους φασίστες. Οι ευρωπαϊκές φυλλάδες ξερνούν εν χορώ ρατσιστική χολή και η αστυνομία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ξαναρχίζει την απροκάλυπτη συνεργασία της με τους ναζί της ΧΑ.

Ανεξάρτητα από το πόσο (αν)αποτελεσματικές μπορεί να αποδειχθούν αυτές οι κινήσεις, αποτελούν την αστική απάντηση και καλούνται να δράσουν στο πλαίσιο που ορίζει η παρόξυνση μιας αντίφασης του συστήματος που προκαλεί την κατάρρευση των διαμεσολαβήσεων που την κρύβουν. Μια μαχαιριά χωρίζει πλέον τους από 'δω και τους από 'κει στο προσφυγικό και ενδιάμεσος χώρος να κρυφτείς δεν είναι πια.
Κάποιοι, στο επίπεδο της πολιτικής, δεν τόχουν σε τίποτε να πηδήξουν από τη ρητορεία της περιούσιας ελληνικής φυλής ή του περιούσιου ελληνικού πολιτισμού – διαλέγεις και παίρνεις, το ίδιο κάνει – σε εκείνη των μολυσματικών ασθενειών και του κοινωνικού κανιβαλισμού. Άλλοι όμως σάμπως να δυσκολεύονται, και ο λόγος είναι ότι το δικό τους ζωτικό χώρο έκοψε στα δυο η μαχαιριά της κατάρρευσης των διαμεσολαβήσεων ξεμπροστιάζοντας τη στοίχισή τους με το αστικό στρατόπεδο: πρόκειται φυσικά για την καθεστωτική αριστερά. Η αριστερά αυτή, βλέπει το προσφυγικό σαν ένα εξωτερικό πρόβλημα, σαν πρόβλημα των άλλων που απλώς ενέσκηψε σε «εμάς» από τα έξω: το έφεραν ως αποσκευή τους οι πρόσφυγες. Αρνούμενη να θάψει το πτώμα της σταλινικής θεωρίας της ειρηνικής συνύπαρξης, αντιμετωπίζει τα σύνορα των αστικών κρατών σαν την υπέρτατη αλήθεια. Κάνει τον εθνικισμό – πατριωτισμό τον λέει – σημαία της, και τα σύνορα της χώρας τελικό πολιτικό της όριο˙ μια αριστερά που ζητάει απλώς «ψηφίστε μας να σώσουμε τη χώρα».

Το ΚΚΕ

Ενώ λοιπόν το επίπεδο ασφαλείας ανεβαίνει και δημιουργείται μια διπλή υγειονομική ζώνη στη νοτιοανατολική Ευρώπη, το ΚΚΕ, δια στόματος του γγ του Δ. Κουτσούμπα, συναινεί. Το πρόβλημα, μας λέει, με τη συμφωνία ΕΕ -Τουρκίας, είναι πως απειλούνται τα κυριαρχικά ΜΑΣ δικαιώματα: «[η] επιβράβευση της αντιδραστικής πολιτικής της Τουρκίας από την ΕΕ δίνει αέρα στα πανιά του τούρκικου επεκτατισμού, της διεκδίκησης συγκυριαρχίας στο Αιγαίο, του γκριζαρίσματος ζωνών, των συνεχών παραβιάσεων κυριαρχικών δικαιωμάτων μας». Όσο για τους πρόσφυγες είναι πράγματι πρόβλημα και «είναι και αυτό μέγιστο θέμα και ασφάλειας» (η υπογράμμιση δική μου). Και σε τι συνίσταται αυτό το ζήτημα ασφάλειας; Όπως μας εξηγεί παρακάτω ο σ. Κουτσούμπας το πρόβλημα δημιουργείται εμμέσως διότι το προσφυγικό είναι «αντικειμενικά» πρόβλημα ασφάλειας (για το αστικό κράτος προφανώς) διότι εκτός από τις ΜΚΟ τρυπώνουν και διάφοροι άλλοι, αναρχοαυτόνομοι, έμποροι λευκής σαρκός, αυτοοργανωμένες δομές αλληλεγγύης, λαθρέμποροι, πράκτορες ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, εργατικά σωματεία που δεν ελέγχει το ΠΑΜΕ, έμποροι ανθρωπίνων οργάνων, συνδικαλιστές της επαναστατικής αριστεράς, έμποροι όπλων, δάσκαλοι, καθηγητές και άλλα κακοποιά στοιχεία. Και μάλιστα κατά τον σ. Κουτσούμπα, που έχει μάθει καλά το μάθημα της σταλινικής συκοφαντίας, οι ρόλοι εναλλάσσονται καθώς όλοι αυτοί «[φ]οράνε τη μάσκα πότε του αναρχοαυτόνομου αλληλέγγυου, πότε του καλυμμένου φασίστα ναζιστή» για να «σπρώχνουν [τους πρόσφυγες] σε τυχοδιωκτικές ενέργειες που είναι και σε βάρος των ίδιων των προσφύγων και σε βάρος του ελληνικού λαού, και των κατοίκων των περιοχών που τους φιλοξενούν». Λέμε τους αλληλέγγυους φασίστες για να χαϊδέψουμε στο τέλος τα πιο ξενοφοβικά αντανακλαστικά των δεινοπαθούντων «κατοίκων». Φρίκη, φρίκη! Και τι πρέπει να γίνει; Ευτυχώς ο σ. Κουτσούμπας σοβαρός και υπεύθυνος έχει τη λύση: «Να αποσυρθούν όλοι λέμε εμείς. Δεν μπορεί η κυβέρνηση να τους ανέχεται, να τους πριμοδοτεί». Ας έρθει το κράτος στη θέση τους «ακόμα και με νέες προσλήψεις που χρειαζόταν, έτσι ώστε να βρίσκεται όλο αυτό το ζήτημα μόνο υπό τον έλεγχο και την ευθύνη του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, του κράτους, των δήμων και των Περιφερειών, έστω της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ». Μάλιστα «να αποσυρθούν όλοι», να κληθεί ο Αντωνόπουλος (και τα ΔΣ των σωματείων όπου πλειοψηφούν οι Παρεμβάσεις) στην Ασφάλεια Πειραιώς για τα περαιτέρω! Κι αν δεν μπορεί το κράτος εδώ είμαστε εμείς οι νοικοκυραίοι που «έχουμε και ονοματεπώνυμο, έχουμε και διεύθυνση» και να μας αξιοποιήσετε στο «ανθρωπιστικό» τμήμα των σκοπών σας. Το ΚΚΕ διεκδικεί και εδώ τον καθεστωτικό του ρόλο που χάνεται κάτω από τη χρεωκοπία της πολιτικής του στις μάζες και την κατάρρευση της διαμεσολάβησης που το έκανε χρήσιμο για την μπουρζουαζία. Αριστερό στασίδι στη κατασταλτική διαχείριση του προσφυγικού δυστυχώς για το ΚΚΕ δεν προβλέπεται αρμοδίως.

Όπως σε κάθε κομβικό ζήτημα, το ΚΚΕ θα πάρει και εδώ τη θέση της μπουρζουαζίας: το Προσφυγικό είναι ένα θέμα ασφάλειας, που πρέπει να το διαχειριστεί «υπεύθυνα» το αστικό κράτος και οι ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί σαν τον ΟΗΕ˙ το μόνο που ζητάει το ΚΚΕ είναι να αναγνωριστεί η χρησιμότητά του στην πειθάρχηση των εργατών.

Όταν η ΕΕ συνάπτει συμφωνία απώθησης των προσφύγων στο τουρκικό έδαφος ο σ. Κουτσούμπας την καταγγέλλει μόνο για να μας πει ότι δεν υπάρχει εναλλακτική: το προσφυγικό ζήτημα το γεννά ο πόλεμος, τον πόλεμο γεννά ο καπιταλισμός άρα λύση στο προσφυγικό όταν επικρατήσει ο σοσιαλισμός. Με τα ίδια του τα λόγια: «Σε αυτό -και αναφέρομαι στο θέμα της συζήτησης που έχουμε σήμερα, το κύριο - να αντιπαραθέσουν μόνο την οργάνωση της αυτοτελούς εργατικής - λαϊκής πάλης, ενάντια και στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, ενάντια στην δήθεν "ειρήνη" που γίνεται με "το πιστόλι στον κρόταφο", από τους πολεμοκάπηλους, τους ίδιους δηλαδή που φτιάχνουν τους πολέμους, μέχρι την οριστική εξάλειψη των αιτιών που τα γεννούν όλα αυτά. Αυτή η πάλη είναι αναπόσπαστα δεμένη με την πάλη για να λυθεί το καθοριστικό ζήτημα της εξουσίας, της πραγματικής όμως εξουσίας για το λαό. Για να βγουν ο λαός μας και οι άλλοι λαοί νικητές από τον πόλεμο με αυτό το σάπιο εκμεταλλευτικό σύστημα, τον καπιταλισμό, που γεννάει κρίσεις, ανταγωνισμούς, φτώχεια, πολέμους, προσφυγιά, δολοφονικές βομβιστικές επιθέσεις, αθώα θύματα, άνδρες, γυναίκες και παιδιά.» Και παρότι αναγνωρίζει ότι η συμφωνία ΕΕ Τουρκίας «εγκλωβίζει πρόσφυγες - μετανάστες στη χώρα μας, τη στιγμή που κανένας σχεδόν από αυτούς δεν θέλει να μείνει στη χώρα μας, αλλά θέλει να πάει σε άλλον τόπο προορισμού, όπως δικαιούται», εντούτοις δεν ζητά καθόλου ανοικτά σύνορα διότι, ως γνωστόν, και τέτοιο είναι αδύνατον πριν από με την κατάργηση των συνόρων στον προχωρημένο σοσιαλισμό. Δεν αποτελεί βέβαια έκπληξη πως η μπουρζουαζία δεν θα είχε καμία δυσκολία να συμφωνήσει με το σ. Κουτσούμπα ότι τώρα δα, πρέπει να κρατήσουμε επτασφράγιστα τα σύνορα. Και ποιος να κατηγορήσει τότε τη Μακεδονία που κάνει το ίδιο με τα δικά της;

Το συμπέρασμα είναι ότι το ΚΚΕ συντάσσεται σε όλη τη γραμμή με τις αμυντικές κινήσεις της ευρωπαϊκής και της ελληνικής μπουρζουαζίας. Από τη μια επιβεβαιώνει τον εαυτό του για να αποδειχθεί από την άλλη ότι το προσφυγικό είναι πράγματι ένα κομβικό σημείο.

Και η ΛΑΕ;

Ο σ. Λαφαζάνης μας λέει, σχολιάζοντας την ίδρυση του κόμματος της Ζ. Κωνσταντοπούλου ότι στη ΛΑΕ θέλουν να δημιουργήσουν «ένα νέο σύγχρονο ΕΑΜ, [...] ένα μεγάλο μέτωπο αποτελούμενο από αντιμνημονιακές δυνάμεις» με σκοπό να απαλλαγεί η ΧΩΡΑ «από τη μνημονιακή κατοχή, από τη γερμανική μπότα. Δεν θα αφορά το σοσιαλισμό, το σύγχρονο ΕΑΜ το χρειάζεται ο τόπος για να επιβιώσει να ξεφύγουμε από τη λιτότητα, τη φορολεηλασία, τα ακραία μνημόνια αλλά και το προσφυγικό». Αν το ΚΚΕ έχει τριτοπεριοδικές παρακρούσεις, η ΛΑΕ φαίνεται να επιμένει στην πιο «σύγχρονη» πολιτική των λαϊκών μετώπων. Πρώτα να αντιμετωπίσουμε τη λιτότητα και το προσφυγικό σε συνεργασία με τις «αντιμνημονιακές» δυνάμεις και μετά βλέπουμε για σοσιαλισμό. Και πάλι, όπως και για το ΚΚΕ, το προσφυγικό είναι ένα εισαγόμενο πρόβλημα˙ το «εμείς» δεν είναι άλλο από το ελληνικό έθνος. άλλο ένα από τα τρία poullain του Φλωράκη και εταίρος στου Λαφαζάνη στη ΛΑΕ, ο Α. Αλαβάνος είναι σαφέστερος και οφείλουμε να ομολογήσουμε επιστημονικότερος, αφού εκπονήθηκε κοτζάμ έρευνα του Σχεδίου Β για να τεκμηριώσει ότι «Το σκληρό ευρώ αυξάνει τη μετανάστευση προς την Ελλάδα». Άρα ιδού ένας καλός λόγος για να βγούμε – εμείς, το ελληνικό έθνος, ο παρών ελληνικός ταξικός κοινωνικός σχηματισμός υπό την ηγεμονία του κεφαλαίου – από το ευρώ και να ξεφορτωθούμε, ως έθνος και πάλι, τους ενοχλητικούς μετανάστες. Να τα όρια της καθεστωτικής αριστεράς. Συμπίπτουν με τα σύνορα του αστικού έθνους – κράτους, εντός του οποίου και μόνο μπορεί να τεθεί η προϋπόθεση της συναίνεση της μπουρζουαζίας της πεφωτισμένης ή της μη, της πραγματικής ή της φανταστικής. Και για να μην αφήσει καμία περί τούτου αμφιβολία ο σ. Αλαβάνος, σοβαρός και υπεύθυνος όπως πάντα, ο οποίος βλέπει το προσφυγικό ως πολλαπλό πρόβλημα, οικονομικό, ασφάλειας, ίσως και πολιτισμικό ή άλλης φύσεως «βάρος» που πρέπει να μοιραστούν οι χώρες της ΕΕ., έχει μάλιστα να υποδείξει στο Ελληνικό κράτος το δέον γενέσθαι σε 5 βήματα:

Πρώτα φυσικά ανακόπτουμε τις προσφυγικές ροές. Η ελληνική κυβέρνηση «να θέσει το αίτημα ώστε η συμφωνία για την κατάπαυση του πυρός στη Συρία που αποφασίσθηκε να συνοδευθεί εξαρχής με συγκεκριμένα μέτρα που θα αποσκοπούν στην ανακοπή της μαζικής εξόδου, όπως δημιουργία ασφαλών ζωνών διαβίωσης και προσωρινών κατασκηνώσεων στο εσωτερικό της χώρας». Όσοι ξεφεύγουν από τις προσωρινές κατασκηνώσεις στη Συρία ας μείνουν στην Τουρκία. Εμπίπτουν στη συμφωνία χρηματοδότησης της Τουρκίας για «προσωρινά κέντρα εγκατάστασης, όπου θα γίνεται η καταγραφή των προσφύγων και μετά η οργανωμένη μετακίνησή τους κατευθείαν στους τόπους προορισμού». Υπό τον όρο βεβαίως της εφαρμογής «των ποσοστώσεων στην κατανομή των προσφύγων που θα κατανέμει το βάρος της μαζικής προσφυγικής παρουσίας σε όλα τα κράτη». Η μόνη διαφορά με το εφαρμοζόμενο σχέδιο της ΕΕ και της ελληνικής κυβέρνησης είναι η αεροπορική μεταφορά των προσφύγων και βεβαίως το εθνικό ζήτημα που, κι αν το έθνος τους ανήκει, το αμελούν περιέργως οι αστοί, αλλά που δεν διαφεύγει από την πατριωτική και αντιιμπεριαλιστική αριστερά. Ο σ. Αλαβάνος βλέπει μόνο την τουρκική επεκτατικότητα – ως γνωστόν, για την καθεστωτική αριστερά, η ελληνική αστική τάξη είναι πρακτικά υπεράνω πάσης (ιμπεριαλιστικής) υποψίας – η οποία καθιστά το προσφυγικό απειλή για την ασφάλεια των συνόρων ΜΑΣ και «[δ]εδομένου ότι για την Τουρκία σημεία της ελληνικής επικράτειας θεωρούνται γκρίζες ζώνες, η παρέμβαση του ΝΑΤΟ σε αυτή την ευαίσθητη περιοχή μπορεί να περιπλέξει το εθνικό με το προσφυγικό, που ήδη επηρεάζει το οικονομικό». Τόσο ο Αλαβάνος όσο και ο Κουτσούμπας είναι αντιιμπεριαλιστές επειδή υποτίθεται ότι, από κάποιο βίτσιο του, ο νατοϊκός ιμπεριαλισμός, συμβαίνει να είναι φιλότουρκος. Και απόδειξη αυτού του ισχυρισμού, είναι η στάση της καθεστωτικής αριστεράς στο σύνολό της, έναντι του ρώσικου ιμπεριαλισμού.ⁱ
Επιπλέον ο Αλαβάνος μιλάει μόνο για Σύρους πρόσφυγες. Προτιμά τη σιωπή όσον αφορά την επαναπροώθηση με χειροπέδες «μεταναστών» από το Αφγανιστάν, το Μαγκρέμπ ή την Υποσαχάριο Αφρική.

Στη μια ή στην άλλη εκδοχή της καθεστωτικής αριστεράς είναι να απορεί κανείς γιατί βγάζουν ανακοινώσεις. Τι ζητάνε επιτέλους, ποιο αίτημα υποστηρίζουν απέναντι στην κρατική πολιτική. Η απάντηση είναι τίποτα ή στην καλύτερη περίπτωση τίποτα που να είναι θεμελιωδώς ασύμβατο προς την ευρωπαϊκή πολιτική απέναντι στο προσφυγικό, τίποτα που να αντιστρατεύεται τις επιδιώξεις της ελληνικής μπουρζουαζίας, τίποτα που δεν κάνουν ή δεν σχεδιάζουν να κάνουν. Τίποτα στον παρόντα χρόνο...

Η καθεστωτική αριστερά παίρνει απλώς, στο μείζον αυτό ζήτημα, τη θέση της στο αριστερό κέρας της τοπικής αστικής παράταξης, απέναντι στο τοπικό παγκόσμιο προλεταριάτο.

i Το μεν ΚΚΕ που μιλάει για ρωσικό ιμπεριαλισμό σε θεωρητικό επίπεδο, στην πράξη έστειλε παρατηρητές που πιστοποίησαν το «ελεύθερο» δημοψήφισμα προσάρτησης της Κριμαίας, ο δε Λαφαζάνης που, υπό το βάρος της επικείμενης πολιτικής του κατάρρευσης δεν είχε περιθώρια για θεωρητικές ομφαλοσκοπήσεις, ήλπιζε απλώς στα ρούβλια του Πούτιν το τρομερό εξάμηνο της πρώτης φοράς αριστερά.